terminów gramatycznych online
słowo czasownik
Geneza: tłum. łac. verbum
Słowo [...] 2. W starej tradycji terminologicznej - synonim czasownika, por. do dziś używany termin „słowo posiłkowe”.
Cytaty
Verbum quid est? Pars orationis cum tempore et persona, sine casu, aut agere, aut pati, aut neutrum significans.
Słowo w sobie zámyka czynić, cierpieć álbo być.
Słowo, lub verbum [...] eksprymuje i wyraża wszystkie ákćye, co się mogą czynić, jáko to aimer, kocháć [...]. Jest álbo w czásu (!) teraźniejszym, álbo w przeszłym, álbo w przyszłym.
Rowna tej wątpliwość jest o rządzeniu słow imionami: Na przykład: Pospolicie mowiemy, Dwoch mi powiedziało [...] Tu zdają się słowa źle rządzić imionami, gdy te w Rodzącym, albo w oskarżającym spadku kładę, ktore w mianującym położone bydź powinny: Dwaj mi powiedzieli.
Toż samo, co o Imionach mowiemy, twierdzić można o słowach: ponieważ z ruska-słowiańskiego Tworo, Tajo, Sochranijo, Sopratajo etc. mamy podobne polskie: Stwarzam, Taję.
Ztąd wyłączyć potrzeba Е. w słowach (Verbum), gdzie uderżenie przenosi się z ostatnej sylaby na E. składające drugą sylabę ku końcowi: держу, trzymam, держишь trzymasz.
Wszystkie Rossyjskie rzeczenia dzielą się na ośm części, i do nich się odnoszą, które są: Imie (Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum), Uczesnictwo (Participium), Przysłowie (Adverbium), Przekładanie (Praepositio), Łączenie (Coniunctio), Międzymiot (Interiectio).
Pochodzące od Słow (verbis) bardziej używają w Rodzącym У, i tym więcej one przyjmują, im dalej od Słowieńskiego języka odstępują [...] размахъ rozmach, размаху rozmachu.
CZĘŚĆ, III. o Słowie (De verbo). [...] Słowa (verba) rozdzielają się na Pierwiastkowe i Pochodzące. Pierwiastkowe od żadnej innej części mowy nie pochodzą, знаю znam, иду idę. Pochodzące rodzą się. 1.) z imion: странствую pielgrzymuję; 2.) z Zaimkow: сою przyswajam; 3.) z Przysłowiow: поздаю poznię; 4.) z Międzymiotów: охаю stękam, wzdycham.
Сажусь sadowię się, w Przeszłym doskonałym i przyszłym, także od dawnego słowa, сѣдаю siadam, przyjmuje, сѢлъ siadł, сяду siądę.
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Słowo (str. 5l) część mowy odmienna, i tak ważna, iż bez niego niepodobna wyrazić myśli.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Słowo jest to wyraz, który oznacza, że przedmiot jaki jest, że w pewnym czasie i sposobie działa, lub doznaje działania [...].
Słowa dzielą się najogólniéj na osobowe i nieosobowe [...]. Słowa dzielą się jeszcze ogólnie na pojedyńcze i złożone [...]. Słowa dzielą się jeszcze na prawidłowe, które się zmieniają podług ogólnych prawideł [...], na wyjątkowe, które się zmieniają podług prawideł wyjątkowych, to jest odnoszących się tylko do pewnego szeregu słów [...], na nieprawidłowe, które nie mogą być podciągnięte pod żadne prawidła [...]. Pod względem działania dzielą się słowa na czynne, bierne, nijakie i odnośne.
Słowa dzielą się jeszcze ogólnie na pojedyńcze i złożone, np. czytać, odczytać; na jednozgłoskowe i wielozgłoskowe; np. uczyć, kryć […]. Słowa dzielą się jeszcze na prawidłowe, które się zmieniają podług ogólnych prawideł
Słowo albo czasownik jest część mowy odmienna, która oznacza czynność, byt, istnienie: pracować, być, zostać, stać się i t. d. Słowo inaczéj nazywa się czasownikiem dlatego, że się odmienia przez czasy.
P. Jak się dzielą słowa co do wewnętrznego swego znaczenia? O. Słowa dzielą się na: czynne, nijakie, zaimkowe, zwrotne, dokonane, niedokonane, częstotliwe i bierne.
§ 253. Pojęcie i podział słów. Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d.
Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany.
Słowo, p. czasowniki; słowo osobowe, p. czasowniki III.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); 2) ★zaimek (pronomen); 3) ★czasownik (słowo, verbum); 4. ★przysłówek (adverbium); 5) ★wykrzyknik (interiectio).