terminów gramatycznych online
wyraz
Wyraz. Rozumiany potocznie jako najmniejsza znacząca jednostka jęz. wykazująca względną samodzielność składniową jest w rzeczywistości terminem wieloznacznym, którego definicja zależna jest od płaszczyzny jęz., dla której pojęcie "wyraz" ma być definiowane. Niezbędne jest wyróżnienie co najmniej czterech odrębnych pojęć obejmowanych tradycyjnym terminem: wyraz fonologiczny, wyraz ortograficzny, wyraz gramatyczny, wyraz słownikowy, czyli leksem, wyraz tekstowy. Jako synonimu terminu „wyraz" używa się niekiedy określenia „słowo"
Cytaty
Język składa się z wyrazów, wyrazy z brzmień w mowie.
Wyrazy są nieprzeliczone, a podług różności narodów rozmaite.
Wszelki głos ludzki znaczący jakie wyobrażenie zmysłowe zowie się wyrazem.
Wszystkie atoli [wyrazy] dadzą się podzielić: 1. Na odmienne, a temi są: imię rzeczowne, przymiotne i liczebne, zaimek, słowo i imięsłów. 2. Nieodmienne: przysłówek, przyimek, spójnik i wykrzyknik.
Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.
Wyraz jest to część mowy, mająca jakieś znaczenie w myśli.
Gdy po samogłosce następuje dwie lub więcej spółgłosek, wówczas bierze się pod uwagę pierwiastek, przedrostek dodany na początku i przyrostki końcowe wyrazu i dzieli się wyraz tak, ażeby jego części morfologiczne nie były rozrywane [...] np. oddziela się pierwiastek od przedrostka: bez-ład, nad-miar, roz-dać [...] Oddziela się przyrostek od pierwiastku: głów-ka, głos-ka, gło-śny, naj-waż-niej-szy, wóz-ka, pisz-cie, grud-nia.
Najgłówniejsze pojęci gramatyczne.
Każda mowa składa się z wyrazów. Niektóre wyrazy oznaczają osoby, inne zwierzęta, inne zaś rzeczy nieżywe; niektóre wyrazy powiadają o przymiotach, inne zaś, co się dzieje i t. d.
Semantyka (nauka o znaczeniu wyrazów). Wyrazy samodzielne i niesamodzielne
Słowotwórstwo (nauka o budowie wyrazów).
Fleksja (nauka o odmianie wyrazów).
Od języka łacińskiego przejęły też języki romańskie całą składnię, wspaniały dobór wyrazów i słów, jakich się język łaciński w przeciągu prawie 1000 letniego istnienia dorobił.