Jan Mączyński

Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej (herb Świnka); syn Piotra i Anny z Ciemińskich.

Po roku 1540 przebywał na dworze biskupa poznańskiego Sebastiana Branickiego, w 1543 r. wyjechał na studia za granicą. Studiował w Wittenberdze, Strasburgu, Paryżu, Zurychu i Padwie. W Strasburgu był uczniem Piotra Dasypodiusza, wybitnego filologa i leksykografa. Znał kilka języków.

W czasie studiów w Zurychu ukończył słownik łacińsko-polski. Przypuszcza się, że mógł być autorem haseł polskich do wielojęzycznego słownika Kalepina. Po powrocie do kraju (1551) pracował w kancelarii litewskiej, później był sekretarzem Mikołaja Radziwiłła Czarnego. On też był gwarantem kontraktu w sprawie wydania słownika, zawartego przez J. Mączyńskiego z wydawcą Janem Daubmannem (Królewiec) i redaktorem Hieronimem Maleckim. Druku dzieła Mączyński pilnował osobiście. Po śmierci Radziwiłła w 1565 r. zamieszkał w Zdziebędowie (= Dziebędów). Związał się z arianami. W 1566 r. był posłem z województwa sieradzkiego na sejm lubelski, w 1569 uczestniczył w synodzie w Bełżycach. Brał udział w sejmie warszawskim w roku 1570, opowiadał się za ugodą religijną i wolnością sumienia.

• Roman Pollak i in. (red.), Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”– Piśmiennictwo staropolskie, t. 2, Warszawa 1964, s. 510–512.
• Bartosz Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, wyd. Kazimierza Józefa Turowskiego, Kraków 1858, s. 398 (wyd. I 1584).
• Elementa ad Fontium Editiones. XLI. Documenta ex Archivo Regiomontano ad Poloniam spectantia, XI pars, H B A, B 2, 1560-66, wyd. Karolina Lanckorońska, Rzym 1977, s. 61–64, 126–128, 188.
• Henryk Barycz, Jan Mączyński, językoznawca i leksykograf. Jego koneksje zagraniczne, [w:] Z epoki renesansu, reformacji i baroku. Prądy – idee – ludzie – książki, Warszawa 1971. Jerzy Róziewicz, Zbigniew Wójcik, O tomie biograficznym „Historii Nauki Polskiej”, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 21/1, 1976, s. 102.