Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Historia

Pomysł witryny powstał w trakcie realizacji projektu Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego.

Prace nad projektem Słownik historyczny terminów gramatycznych online rozpoczęły się w roku 2015. Koncepcja słownika została opracowana przez: Wandę Decyk-Ziębę, Monikę Kresę i Izabelę Stąpor.

Wyniki prac zespołu autorskiego zostały przedstawione w referatach, wygłoszonych na konferencjach:

  • Dialog Pokoleń 2, Warszawa, 4–5 listopada 2015 r. – Wanda Decyk-Zięba, Monika Kresa, Izabela Stąpor: Dialog języków i pokoleń w gramatykach języka polskiego (w świetle materiałów do elektronicznego „Słownika historycznego terminów gramatycznych”).
  • Kongres Historyków Języka, Katowice, 13–15 kwietnia 2016 r. – Wanda Decyk-Zięba, Monika Kresa, Izabela Stąpor: Słownik historyczny terminów gramatycznych – przeznaczenie, źródła, koncepcja.
  • Glosa do Leksykografii VI, Warszawa, 22–23 września 2016 r. – Wanda Decyk-Zięba, Monika Kresa, Izabela Stąpor: Od „dictio” do „wyrazu” . Hasła i ich definiowanie w „Słowniku historycznym terminów gramatycznych”.
  • Jahrestagung des Südosteuropäischen Germanistenverbandes (SOEGV): Mensch und Maschine. Humane, technische und virtuelle Welt in Sprache, Literatur und Kultur, Skopje, Macedonia, 16–20 października 2018 r. – Anna Just: Die Entwicklung der linguistischen Terminologie zwischen Standardisierung und Variation: Das Beispiel des digitalen Wörterbuchs der grammatischen Termini.
  • Fremdsprachenlehrwerke in der Frühen Neuzeit: Perspektiven – Potentiale – Herausforderungen, Freie Universität Berlin, 21–22 stycznia 2019 r. – Anna Just: Zur Vermittlung der Grammatik in frühneuzeitlichen deutschsprachigen Sprachlehrwerken für Polnisch – grammatische Termini im Deutschen und Polnischen zwischen Standardisierung und Variation.
  • V Międzynarodowy Kongres Lituanistów, Wrocław, 16 maja 2019 r. – Agnieszka Rembiałkowska: O kształtowaniu się litewskiej terminologii gramatycznej na podstawie Grammatyki polskiej dla Litwinów/Grammatyki litewsko-polskiej Macieja Franciszka Marcińskiego.
  • POLYSLAV XXIII, Blagoevgrad, Bulgaria, 9–11 września 2019 r. – Monika Kresa: Elektroniczny Słownik historyczny terminów gramatycznych – cele, założenia, problemy.
  • POLYSLAV XXIII, Blagoevgrad, Bugaria, 9–11 września 2019 r. – Izabela Stąpor: Kształtowanie się polskiej nomenklatury gramatycznej (na przykładach z powstającego „Słownika historycznego terminów gramatycznych online”).
  • Perspectives of Baltic Philology V. Trapped in culture and language, Poznań UAM, 16–17 września 2019 r. – Agnieszka Rembiałkowska: Gdzie się podziały łanczitojas i kiekczesis, czyli o ślepych zaułkach dziejów litewskiej terminologii gramatycznej na podstawie Grammatyki... (1831/1861) Macieja Franciszka Marcińskiego.
  • LXXVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Częstochowa, 16–17 września 2019 r. – Kamil Pawlicki: Niejednoznaczność terminu „atematyczny” w językoznawstwie indoeuropejskim.
  • Interdyscyplinarne Forum Semantyczne: „Język a ideologia”, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 22 listopada 2019 r. – Anna Just: O polityce i politycznym zachowaniu w XVII wieku w świetle dzieł Macieja Dobrackiego.
  • „Czwartkowe spotkania lingwistyczne” – seminarium naukowe Instytutu Języka Polskiego Wydziału Polonistyki UW 15 kwietnia 2021 r. (platforma Zoom) – Wanda Decyk-Zięba, Izabela Stąpor, Kamil Pawlicki: SHTG - Słownik historyczny terminów gramatycznych online.
  • Internationales Forschungsatelier zur Geschichte der deutschen und französischen Syntax: Produzenten- und rezipientenorientierte Syntax und Semantik in Texten des 8. bis 18. Jahrhunderts, Uniwersytet w Bonn, 24–26 czerwca 2021 r. – Anna Just: Zum Verhältnis zwischen Sprecher und Rezipient in Sprachlehrwerken aus dem 17. Jahrhundert (O stosunek między mówcą i odbiorcą na podstawie podręczników do nauki języka z XVII wieku).
  • Internationales Humboldt-Kolleg zum Thema Historische Fach- und Wissenschaftstexte kontrastiv / Teksty specjalistyczne i naukowe w ujęciu historycznym i kontrastywnym, Uniwersytet Warszawski, 10–11 września 2021 r. (konferencja zdalna) – Wanda Decyk-Zięba, Anna Just: Deutsche und polnische Terminologie in Grammatiklehrwerken von Matthias Gutthäter Dobracki „Vorbott Der Polnischen Sprachkunst” (1668) und „Polnische Teutsch erklärte Parachutist” (1669).
  • Internationales Humboldt-Kolleg zum Thema Historische Fach- und Wissenschaftstexte kontrastiv / Teksty specjalistyczne i naukowe w ujęciu historycznym i kontrastywnym, Uniwersytet Warszawski, 10–11 września 2021 r. (konferencja zdalna) – Małgorzata Guławska: Die Stellung des Sprichworts und der Phraseologie in ausgewählten historischen und auf Deutsch verfassten Grammatiken des Polnischen.
  • VI Simpósio Internacional de Estudo Eslavos, Irati (Brazylia), 29 września – 1 października 2021 r. (konferencja online) – Izabela Stąpor: Dicionário histórico de termos gramaticais online – características.
  • Konferencja HINC OMNIA. Zbiory specjalne 3.0, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, 24-26 listopada 2021 r. (konferencja online) – Anna Just: Więcej niż kolekcja. O witrynie internetowej „Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego”.
  • Konferencja HINC OMNIA. Zbiory specjalne 3.0, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, 24-26 listopada 2021 r. (konferencja online) – Izabela Stąpor: Zbiory specjalne inaczej. O „Słowniku historycznym terminów gramatycznych online”.
  • Międzynarodowa konferencja Wende? Wenden!, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 22-24 września 2022, Środkowoeuropejski Związek Germanistów (MVG) oraz Katedra Języka Niemieckiego i Katedra Literatury i Kultury Krajów Niemieckiego Obszaru Językowego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego – Anna Just: Grammatische Terminologie: Zwischen Tradition und Innovation im 17. und 18. Jahrhundert.
  • Międzynarodowa konferencja La catégorie du nombre: langues romanes, langues germaniques; Diachronie, synchronie, typologie, dialectologie, épistémologie, terminologie, Sorbonne Universite, Paryż, Francja, 7–10.06.2023 r. – Anna Just: Zur Behandlung der grammatischen Kategorie Numerus in Grammatiken aus dem 17. und 18. Jahrhundert.
  • III Wrocławskie Spotkania Terminologiczne TERMOS 2023, Uniwersytet Wrocławski, 11–13 maja 2023 r. – Wanda Decyk-Zięba, Monika Kresa, Izabela Stąpor: "Słownik historyczny terminów gramatycznych online" – koncepcja i opracowanie.
  • V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Tożsamość na styku kultur”, Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej w Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego, Litwa, 14–16.09.2023 r. – Wanda Decyk-Zięba, Izabela Stąpor: Wilno i jego rola w kształtowaniu się polskiej terminologii gramatycznej.
  • Międzynarodowa konferencja naukowa "Kształtowanie się terminologii gramatycznej w językach nowożytnych. Antecedencje – paralele – rozbieżności", Uniwersytet Warszawski, 15–17.02. 2024 r., artykuły z konferencji ukazały się w "Poradniku Językowym" 2024/8:
    • Wanda Decyk-Zięba, Izabela Stąpor: Konteksty kształtowania się terminologii gramatycznej na podstawie danych z SHTG,
    • Anna Just (współaut. Agnieszka Frączek): Terminologia gramatyczna w niemiecko-polskich i polsko-niemieckich słownikach z XVII-XIX wieku,
    • Magdalena Zawadzka: "Casus septimus", "ultimus", "praepositionis", "localis" – określenia miejscownika w łacińskojęzycznych gramatykach języka polskiego,
    • Martyna Sabała-Bolek: Słowniki Knapiusza i Trotza jako źródła do diachronicznych badań nad terminologią gramatyczną,
    • Anna Just (współaut. Federica Masiero): Das Vorfeld: zu einem Grundterminus der deutschen Syntax,
    • Monika Nowakowska: Walentego Skorochoda-Majewskiego zmagania z sanskrycką terminologią gramatyczną,
    • Irmina Kotlarska: Co i jak mówi się o języku polskim w dawnych gramatykach języka polskiego jako obcego dla odbiorców anglojęzycznych.