Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

określenie okoliczności celu

Hasło w cytatach: określenie przysłówkowe okoliczności ceIu
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897

Cytaty

Określenie okoliczności celu odpowiada na pytania: dlaczego? na co? po co? w jakim celu? Cel różni się od przyczyny tym, że jest późniejszy od czynności albo stanu, wyrażonego orzecznikiem, a przyczyna tę czynność lub ten stan poprzedza. Określenie celu wyraża się: 1) Za pomocą rzeczownika z przyimkami: dla, do, od (z 2. przyp.), ku, gwoli (z 3. przyp.), za (z 6. przyp.), lub wyrażeń przyimkowych: celem, w celu (zwykle z dopełniaczem rzeczownika słownego) [...]. 2) Za pomocą bezokolicznika, lecz tylko w połączeniu z czasownikami, oznaczającemi ruch, tj. z synonimami słowa iść, oraz niekiedy przy słowach dać i przynieść [...].

Obfitą terminologię z zakresu składni zawiera jej właśnie poświęcona a wydana już po ukazaniu się rozprawy Riesa książka A. Krasnowolskiego.

Terminologia. Propositio indicativa — zdanie oznajmujące [...]; obiectum adverbiale — określenie przysłówkowe okoliczności temporis — czasu, loci — miejsca, modi — sposobu, intendendi — stopnia, finis — ceIu, causae — przyczyny, attributum adiectivum — przydawka przymiotna [...].