terminów gramatycznych online
wykrzyknik część mowy
Wykrzykniki. Wyrazy, które różnią się od wszystkich pozostałych tym, że w zasadzie nie wchodzą w związki syntaktyczne z innymi wyrazami, lecz używane są w funkcji wypowiedzeń, np. Pfe! Hej! Och! [...].
Cytaty
I, tudzież wykrzyknik hi! jest tonem najwyższym, właściwym przeto uczuciom, które najwięcéj głos wznoszą.
Tak np. Anglik pisze przez większą literę zaimek ja i wykrzyknik o.
W pierwszych wiekach rodu ludzkiego niemowlęctwa człowiek równie prawie ze źwierzętami czuciem się tylko powodował, stąd najpierwszemi ludzkiego języka wyrazami są wykrzykniki natchnione uczuciem, jakiem człowiek był ożywiony, a wydane narzędziami ustroja ludzkiego wszystkim ludziom mniéj więcéj spólnemi. Stąd też wykrzykniki wszystkich języków są z sobą najpodobniejsze.
Wykrzyknikami nazywają się, jak widzieliśmy, najpiérwsze w każdym języku bez namysłu, bardzo krótkie, w skutek gwałtowniéjszégo czucia z piersi człowieka wydobyte wyrazy.
Wielu Grammatykarzów a nawet sam rozumowny Kopczyński zalicza do wykrzykników następne wyrazy i wyrażenia: biada! dajgobogu! dajgokatu! daléj chłopcy! [...] i t. p. bardzo niesłusznie: bo te wyrazy są już wyraźniéjszégo znaczenia, większego namysłu, połączenia myśli zimniejszéj i rozwagi wyrażeniami. Gdybyśmy podobne wyrażenia za wykrzykniki mieli; żadenby grammatykarz ich wyliczyć nie potrafił.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Co to jest wykrzyknik? [...] Jest to część mowy, która wyraża myśli i uczucia sposobem gwałtowniéjszym [...].
Gdy ci ból dokuczy, wykrzykniesz nieraz: ach! Gdy wołasz na kogo, wykrzykniesz nieraz: hej! Dziwiąc się, wykrzykniesz nieraz: o!
Wyrazów tych albo raczej głosów, używamy tylko przy silniejszych uczuciach, a że je wymawiamy zwykle silniej, jakby wykrzykując, nazwano je przeto wykrzyknikami.
Części mowy nieodmienne, któremi wyrażamy żal , radość, ból, smutek, przestrach, gniew i t. p., nazywają się wykrzykniki.
Wykrzykniki mamy następujące: a, ach, e, ej, o, och, hola, hej, hejże, na, nóż, nuże, biada, niestety, precz, otóż i t. d.
Przyimek. – Spójnik. – Partykuła. (wyrazek). –Wykrzyknik.