Historical dictionary
of grammatical terms online

rodzaj żeński

Language: polski
EJP 1991, 285 Contemporary definition

Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.

Quotations

Rodzaju żeńskiego ze znaczenia są: wszystkie imiona kobiet, zwierząt samic i takich istót lub rzeczy, które sobie wyobrażamy w postaci lub z własnościami żeńskiemi, np. pani, matka, królowa, bogini, kotka, lwica, krowa itd.

Rodzaju żeńskiego z zakończenia są rzeczowniki kończące się na samogłoski a, i, jako też na spółgłoski miękkie, np. bania, rola, szkoła, żółć, miłość, wieś, pieśń, kość, ość, złość itd.; jednak tu znajdują się liczne wyjątki.

§ 51. Rodzaj, liczba, przypadek. Dzisiejsza polszczyzna, jak wiadomo, rozróżnia w deklinacji trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki; np. dobry syn, pierwsza córka, każde dziecko i t. p.

§ 157. Biernik l. p. rodz. żeń. zaimków dzierżawczych w dawnej polszczyźnie miał stale formy z zakończeniem ę: moję, twoję, swoję.

Podobnie w osobie 2 i 3-ej liczby podwój.; np, Jakośta rzekła, tako bądź; jakośta wy uczynile (r. żeń.).