terminów gramatycznych online
przypadek trzeci fleksja, = celownik
Cytaty
Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmianę przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków: oto wzór przypádkowania. Przypádek 1. The King Król 2. of the King Króla 3. To the King Królowi 4. The King Króla 5. O! King O! Królu 6. From the King od Króla
Resztę przypadków tworzą przez dodanie of do czwartego na drugi, to do tegoż na przypadek trzeci.
Przypadek trzeci odpowiada napytanie komu? i zostaje najczęściéj pod rządem przyimka to. Zastępuje czasem miejsce drugiego przypadku.
Trzeci przypadek, kładzie się na pytanie: komu? czemu? Przez trzeci przypadek wyrażamy taką osobę lub rzecz, której czynność czyja przynosi korzyść lub szkodę. Trzeciego przypadka wymagają takie czasowniki przechodnie i nieprzechodnie, które wyrażają czynność mogącą się komu obrócić na korzyść lub niekorzyść czyli szkodę, jak: dać, pomagać, prać, wziąć, dogryźć, niedać, dokuczyć, poświęcić i poświęcić się, podlegać, służyć, towarzyszyć, pozwolić, życzyć, zapobiegać, naigrawać, urągać, grozić, szkodzić, itp. np. Bóg dał człowiekowi rozum i wolę. Pomagaj każdemu, nie szkódź nikomu. Nawet nieprzyjacielowi źle życzyć nie powinniśmy. Zawczasu złemu zapobiegać trzeba. Rodzicom podróżującym towarzyszyły dzieci. Nieprzyjaciel zagrażał miastu.
Całkowita deklinacya rzeczownika ojciec tak się nam przedstawi:
W liczbie pojedyńczéj:
Przypadek 1: (kto?) ojciec [...]
„ [przypadek] 3: (komu) ojcu [...].
Przyimki łatwo poznać można po tem mianowicie, że pociągają za sobą pytanie, wymagające jakiegoś przypadku, np. dążyć do ... czego (2-gi przypadek); wyruszyć przeciw ... komu (3-ci przypadek); stać przed ... kim (6-ty przypadek).
Mamy przyimki, rządzące przypadkiem II-gim, są także takie, które rządzą III-cim, IV-tym, VI-tym, albo VII-ym.
Rzeczownik złożony z przymiotnika stojącego w I-szym przypadku i z rzeczownika, odmienia się w obu częściach składowych wedle właściwych im prawideł; np. I i IV przyp. Krasnystaw (miasto w Lubelskiem), ma: II p. Krasnego|stawu, III p. Krasnemu|stawowi, V p. Krasny|stawie! VI p. Krasnym|stawem, VII p. w Krasnym|stawie.
Zamiast przyp. III-go liczby pojedynczéj: ci, używa się czasem ć, które się wtedy do poprzedzającego wyrazu przyczepia; np. Milszać prawda, niż kłamstwo. Ale nieraz przyczepia się i cala forma ci.
Przy: dwoje, troje, czworo... kładzie się rzeczownik w przypadku II-gim; tylko w III-m i VII-m przypadku tych liczebników przybiera także i rzeczownik końcówki deklinacyjne odpowiednie tym przypadkom.