terminów gramatycznych online
zaimek
Geneza: łac. pronomen
Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek
Cytaty
Główne warunki Szykowania wyrazów są: aby przymiotniki, imiesłowy, zaimki, słowa, nie zbyt odległe były od swoich rzeczowników [...]; nareszcie, aby wyrazy rządzone od rządzących, słowa od spójników, imiona rzeczowne od przyimków i t.p. nie były zbyt oddalone.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Zaimek jest to wyraz, który się kładzie zamiast rzeczownika.
Zaimki dzielą się na osobowe, posiadawcze, odnośne, wskazujące, pytające, łączące i nieoznaczone.
Zaimek, czyli imię zaimkowe, jest wyraz, który zastępuje miejsce rzeczownika, przymiotnika, liczebnika i t. d., to jest kładzie się zamiast imienia rzeczownego, przymiotnego, liczebnego i t. d., np. ty, ten, który, jaki, sam i t. d.
Zaimki są wyrazy odmienne, niemające swojego własnego i osobnego znaczenia, ale przyjmujące znaczenie i rodzaj imienia rzeczownego, przymiotnego, lub innego, zamiast którego bywają użyte, i dlatego zowią się zaimkami; wszelako często kładą się także przy samych imionach, czyli z imionami, dopomagając im do mocniéjszego wrażenia, np. Ten człowiek niegodziwy oszukał mię.
Ponieważ zaimki zastępują rozmaite imiona, dlatego téż muszą się dzielić rozmaicie; jakoż istotnie dzielą się następnie: 1. Zaimki osobiste [...]. 2. Zaimki dzierżawcze [...]. 3. Zaimki ukazujące [...]. 4. Zaimki względne [...]. 5. Zaimki pytające [...]. 6. Zaimki ogólne czyli odpowiednie [...]. 7. Zaimki pojedyncze [...]. 8. Zaimki złożone [...]. 9. Zaimki zrosłe [...]. 10. Zaimki rzeczowne [...]. 11. Zaimki przymiotne [...]. 12. Zaimki spójne.
Ponieważ zaimki zastępują miejsce imion, a już wiadomo jest, że imiona odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki, przeto zaimki tym samym odmianom podlegają.
Widzimy, że te wyrazy: ja, ty, wy, zastępują imiona rzeczowne, tj. rzeczowniki: nauczyciel, Stanisław, uczniowie; podobne wyrazy zastępują także (jak później zobaczymy) i imiona przymiotne oraz imiona liczbowe, stąd takie wyrazy, które zastępują imiona, zowią się zaimkami (za-imek, za-imię).
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); 2) ★zaimek (pronomen); 3) ★czasownik (słowo, verbum); 4. ★przysłówek (adverbium); 5) ★wykrzyknik (interiectio).
★Zaimki (pronomina) - wyrazy zastępujące imiona i przysłówki.