terminów gramatycznych online
samogłoska głoska
Geneza: od łac. vocales
Samogłoski. Głoski, dla których jedynym źródłem dźwięku są (quasi-)periodyczne drgania wiązadeł głosowych: wobec braku przeszkody w jamach nasady przy wymawianiu samogłosek ma miejsce względnie swobodny przepływ przez kanał głosowy wprawionego w drgania strumienia powietrza. Samogłoska jest więc zmodulowanym przez układ rezonatorów nasady tonem krtaniowym.
Cytaty
Głoski różnią się pomiędzy sobą głównie pod względem pełności tonu. Organ mowy wygłaszając tworzący się w płucach surowy głos, aby mu nadać dźwięk mownego tonu, przerabia go: najprzód w krtani za jéj lekkiém naprężeniem; następnie, albo wprost stamtąd przepuszcza go otworem ust lub nosa, jako ton dokonany, ku działaniu na organ słuchu; albo też głos takowy poddając dalszéj przeróbce, wprowadza go w jamę gębową i tam posługuje się językiem, podniebieniem, zębami oraz wargami; dopiéro tak uzupełniony, udoskonalony na zewnątrz wydaje. Głoski wyrobione pierwszym prostym sposobem, nazywają się samogłoski, że ony same przez się będąc pełném brzmieniem głosu, mogą służyć za jednostki do ustnéj mowy.
W głoskozbiorze polskim samogłoski są następujące: a, ą,á, o, ó, u, e, ę, é, y, i.
Przypadek 2gi czyjwłaściwny, pochodzi od pierwszego, przybierając we wszystkich istotnikach żywotnych samogłoskę a, bez względu na zakończenie twarde lub miękkie; pana, króla, tryka, mola.
Samogłoski są to właściwie tony, które powstają wówczas, jeżeli powietrze z płuc przechodzi przez tchawicę i krtań, a naprężone struny głosowe wydają dźwięczne drgania; od formy zaś, jaką jama ustna przybiera, zależy wymówienie tej lub owej samogłoski; np. a, e, i, o, u, y.
Samogłoska o sposobem wymawiania zbliża się do u; samogłoska zaś e zbliża się do i.
I. Samogłoski. a nie kreskujemy w żadnym wypadku. a w zakończeniach: w II przyp. rzecz. r. m.: imiona osób i zwierząt: ojca, lwa, pająka (lecz wołu).
Gdy jednak po samogłosce następuje dwie lub więcej spółgłosek, uwzględniać lepiej zasady etymologji: ak-tor... tros-ka, klat-ka.