Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo nijakie

Język: polski

Cytaty

O Słowie. Anglicy mają słowa czynné, biérné, nijakié i zaimkowé, te zaś osobisté abo nieosobisté, foremné abo nieforemné.

Słowa Czynne, także Niejakie i Nieosobowe znaczące czynność, dobierają w niektórych czasach słowa avoir.

Tak słowa Zaimkowe, jako i Nijakie, Czasują się z słowem être, w czasach Złożonych.

[Verbum] Neutrum. [Słowo] Nijakie.

Słowa nijakie zowią się te, które nie są ani czynne, ani bierne, to jest takie, które oznaczają stan rzeczy saméj dla siebie uważany, bez żadnego względu na rzecz inną [...] te słowa nie mają nigdy przy sobie ani wyraźnego, ani domyślnego przypadku IV, bez przyimka, np. jestem człowiek, lub jestem człowiekiem.

Krótka różnica tych trzech gatunków słów' jest taka: że słowa czynne wyrażają wzgląd czyniącego do biorącego, np. słońce oświeca ziemię. Słowa bierne wyrażają wzgląd biorącego do czyniącego, np. ziemia jest oświecona od słońca; słowa nijakie nie wyrażają żadnego względu na rzecz inną, np. słońce świéci.

Sprawomiany czynu są w grammatykach odpowiednio nazwane słowami czynnemi. Oprócz tych czynnych i powyższych, tak zwanych [słów] nijakich, jest przyjęty trzeci rodzaj zwany biernemi.

Sprawomiany bytu równie, jak sprawomiany woli, są zamieszczone w grammatykach pod wspólną nazwą słów nijakich, chociaż jest między niemi różnica, a jakość ich wybitna.

Sprawomian bytu .... Słowo nijakie.

Sprawomian woli .... Słowo nijakie.