Historical dictionary
of grammatical terms online

tryb rozkazujący

Language: polski
EJP 1991, 363 Contemporary definition

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Quotations

Tryb rozkazujący. Have thou miéj Let him have niech ma Let us have miéjmy Have miéjcie Let them have niech mają

Let prócz tego, że jest znakiem Trybu rozkazującégo złączoné z never lub ever tak się wyrażá po Polsku, jako się widzieć daje w przykładach. Let him come never so late Jakożkolwiek późno przyjdzie Let him be ever so rich niech sobie będzie jakożkolowiek bogatym.

Zmiana w czasownikach twardéj spółgłoski na miękką, bez dodatkowéj oddzielnéj cechy, znamionuje tryb rozkazujący: pasł paś, gryzł gryź.

Rozważywszy jednak tworzenie się naszych czasów, okazuje się widocznie, że tryb rozkazujący w ogóle tworzy się z trzeciéj osoby liczby pojedynczéj czasu teraźniejszego słów niedokonanych, a czasu przyszłego słów dokonanych, w pierwszéj i drugiéj formie dodając głoskę j, jako to: kocha, da, otwiera, kochaj, daj, otwiéraj.

ROZKAZUJĄCY tryb. Obacz Tryb.