Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tryb rozkazujący

Język: polski
EJP 1991, 363 Definicja współczesna

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Cytaty

Tryb rozkazujący. Have thou miéj Let him have niech ma Let us have miéjmy Have miéjcie Let them have niech mają

Let prócz tego, że jest znakiem Trybu rozkazującégo złączoné z never lub ever tak się wyrażá po Polsku, jako się widzieć daje w przykładach. Let him come never so late Jakożkolwiek późno przyjdzie Let him be ever so rich niech sobie będzie jakożkolowiek bogatym.

TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.

Tryb rozkazujący oznacza rozkaz, polecenie, dane komuś dla wypełnienia jakiejś czynności.

Tryb rozkazujący, zapomocą którego ujawniamy naszą wolę; np. pracuj, uczmy się, piszcie.

§ 261. Rozkaźnik czyli tryb rozkazujący. Formy rozkaźnika w językach słowiańskich, a więc i w polszczyźnie są właściwie z pochodzenia swego szczątkami trybu życzącego (optativus), który zachował się w innych językach indoeuropejskich.

Tryb rozkaz. weźmi, później weźmij, weźmijmy...; obok tego ma formy: weź, weźmy, weźcie.