Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

typ akcentuacyjny

Język: polski
Dział: Prozodia (współcześnie)
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923

Cytaty

Ale w akcentuacji narzeczy kaszubsko-słowińskich zachował się stan rzeczy, rzucający cenne światło na prawdopodobną ewolucję miejsca przycisku w polszczyźnie. Te narzecza wykazują mianowicie od najdawniejszego typu akcentuacyjnego, zachowanego na północy (w Jastarni i u Słowińców), a kontynuującego w sposób swoiście zmodyfikowany prasł. stan rzeczy, typu, który można nazwać ograniczenie swobodnym i ruchomym, powolne przejście drogą wyrównań morfologicznych do nieruchomego przycisku, leżącego na początkowej zgłosce wyrazu w południowokaszubskiem.

Są czasem różnice w porównaniu z innemi językami słowiańskiemi, ale nic to dziwnego, bo te typy akcentuacyjne były żywe i zwłaszcza pierwszy szerzył się kosztem drugich, ale i naodwrót, zwłaszcza w lechickiem, gdzie drugi typ (bez apofonji) spłynął z typem krótkowokalicznym prosić. W każdym razie panuje zgoda między stp. a k.-słowińskiem.

Są czasem różnice w porównaniu z innemi językami słowiańskiemi, ale nic to dziwnego, bo te typy akcentuacyjne były żywe i zwłaszcza pierwszy szerzył się kosztem drugich [...].

Mimo to cała ich masa wyróżnia się jako typ akcentuacyjny i iloczasowy, mając stały przycisk na zgłosce sufiksalnej i krótkość rdzennej.