Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek piąty wołacz

Język: polski

Cytaty

Rzeczowniki osobowe męzkie (ci Szujscy) oznaczamy tylko w piérwszym przypadku liczby mnogiéj; w następujących zaś przypadkach (wyjąwszy piąty) tracą cechę rodzaju, i mówimy bez różnicy tym mężom, żonom, dzieciom, a nawet tym Zamojskim [...].

Piąty przypadek ściśle do zdania nie należy, albowiem on się w zdaniu do niczego nie stosuje, ani się też do niego nic nie stosuje. Piątego przypadka używamy wtenczas, gdy osobę, do której przemawiamy, po imieniu lub po jakim tej osobie właściwym przymiocie, bliżej oznaczyć chcemy, np. Jasiu, chodź tu zaraz! Uczniowie, czemu nie uważacie? Ojcze, przebacz mi, już się poprawię. Leniwcze, idź do mrówki, a ucz się od niej pilności.

W języku polskim jest 7 przypadków, podług siedmiu pytań, które są jednakowe na każdy rodzaj i na każdą liczbę. Przypadek 1. Mianujący: Kto? co? 2. Posiadający: do, od kogo? czego? czyj? 3. Dający: Komu? czemu? 4. Ulegający: Kogo? co? 5. Wołacz albo Wołający! 6. Narzędziowy: Kim? czém? z kim? z czém? 7. Przyimkowy: w, na, o, przy, po, Kim? czém?

Liczebniki pięć, ośm [...] też 5-go przypadku nie mają.

Zaimki te, nie mają liczby mnogiéj: nadto zaimek zwrotny nie ma pierwszego i piątego przypadka.