terminów gramatycznych online
rozkaz
Język: polski
Cytaty
§. 734. Czas przyszły wyraża oprócz właściwego swego znaczenia, częstokroć i następujące jeszcze zwroty z poza swego zakresu: [...]
2.Rozkazy, nieco łagodniéj wyrażone.
Pójdziesz mi Janie do miasta i zakupisz to wszystko, co tu na kartce spisałem, a będziesz bacznie uważał, żeby cię nie oszukali.
Z przykładów powyższych okazuje się, że zdanie wyrażać może:
1) pytanie (zdanie pytające) [...]
4) rozkaz (zdanie rozkazowe) [...].
Zachodzi bliskie pokrewieństwo między zdaniami rozkazującemi a zdaniami konieczności, tudzież pomiędzy zdaniami warunkowemi i życzącemi z jednej strony a zdaniami możebności z drugiej; stąd też zdania rozkazujące wyrażają się niekiedy tak samo, jak zdania konieczności; a zdania warunkowe i życzące podobnie, jak zdania możebności; czyli że słowa muszę, mam powinienem omawiają rozkaz, a słowa mogę, chcę omawiają życzenie lub warunek; np. Masz przyjść do domu! [...].
[…] Rozkaz wyraża się zwykle samym trybem rozkazującym; lecz w celu wzmocnienia rozkazu dodają się do trybu rozkazującego enklityki: —że (—ż), —no lub przysłówki: tylko, jeno.