Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo czasownik

Język: polski
Geneza: tłum. łac. verbum
EJO 1999, 541 Definicja współczesna

Słowo [...] 2. W starej tradycji terminologicznej - synonim czasownika, por. do dziś używany termin „słowo posiłkowe”.

Cytaty

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Słowo jest to wyraz, który oznacza, że przedmiot jaki jest, że w pewnym czasie i sposobie działa, lub doznaje działania [...].

Słowa dzielą się najogólniéj na osobowe i nieosobowe [...]. Słowa dzielą się jeszcze ogólnie na pojedyńcze i złożone [...]. Słowa dzielą się jeszcze na prawidłowe, które się zmieniają podług ogólnych prawideł [...], na wyjątkowe, które się zmieniają podług prawideł wyjątkowych, to jest odnoszących się tylko do pewnego szeregu słów [...], na nieprawidłowe, które nie mogą być podciągnięte pod żadne prawidła [...]. Pod względem działania dzielą się słowa na czynne, bierne, nijakie i odnośne.

Słowa dzielą się jeszcze ogólnie na pojedyńcze i złożone, np. czytać, odczytać; na jednozgłoskowe i wielozgłoskowe; np. uczyć, kryć […]. Słowa dzielą się jeszcze na prawidłowe, które się zmieniają podług ogólnych prawideł

Słowo jestto część mowy odmienna, wyrażająca działanie lub istnienie. Działanie albo może być wywarte przez przedmiot na co innego, albo nie wychodzić po za obręb przedmiotu, który je wywiera, albo być może zwrócone przez przedmiot na siebie samego, albo nareszcie wywarte na przedmiot przez co innego. [...] Słowo nie tylko twierdzi lub przeczy, że coś istnieje, działa na siebie lub wywiera na co innego swe działanie lecz oprócz tego wyraża jakim sposobem, kiedy, przez kogo, lub przez ilu to działanie dopełnia się, dopełnionem było, lub zostanie. Stąd wypada, że słowo wyrażając te wszystkie okoliczności, odmieniać się musi przez tryby, czasy, osoby i liczby.

Słowo ściśle mówiąc jest zawsze to be; w zdaniach zaś gdzie go nie masz, można będące w nich słowo rozebrać na to be i imiesłów czas teraźniejszego. I tak powyższy przykład: Temperance preserves health, można przerobić na: Temperance is preserving health.

§ 253. Pojęcie i podział słów. Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d.