terminów gramatycznych online
słowo czasownik
Geneza: tłum. łac. verbum
Słowo [...] 2. W starej tradycji terminologicznej - synonim czasownika, por. do dziś używany termin „słowo posiłkowe”.
Cytaty
Słowo jestto część mowy odmienna, wyrażająca działanie lub istnienie. Działanie albo może być wywarte przez przedmiot na co innego, albo nie wychodzić po za obręb przedmiotu, który je wywiera, albo być może zwrócone przez przedmiot na siebie samego, albo nareszcie wywarte na przedmiot przez co innego. [...] Słowo nie tylko twierdzi lub przeczy, że coś istnieje, działa na siebie lub wywiera na co innego swe działanie lecz oprócz tego wyraża jakim sposobem, kiedy, przez kogo, lub przez ilu to działanie dopełnia się, dopełnionem było, lub zostanie. Stąd wypada, że słowo wyrażając te wszystkie okoliczności, odmieniać się musi przez tryby, czasy, osoby i liczby.
Słowo ściśle mówiąc jest zawsze to be; w zdaniach zaś gdzie go nie masz, można będące w nich słowo rozebrać na to be i imiesłów czas teraźniejszego. I tak powyższy przykład: Temperance preserves health, można przerobić na: Temperance is preserving health.
Słowo w polskim języku biorąc ogólnie znaczy wszelki wyraz mający jakiekolwiek wyobrażenie: uważając zaś po grammatycznemu, słowo znaczy są czyli zdanie o rzeczy; gdyż ono właśnie okazuje stan w jakim znajduje się osoba, lub rzecz o któréj jest mowa, np. człowiek pracuje, pies szczeka, książka leży i t. d.
Słowo jako jest część mowy oznaczająca sąd czyli zdanie o rozmaitych rzeczach, tak téż dzieli się rozmaicie i ma różne nazwiska: 1. Słowa czynne [...]. 2. Słowa bierne [...]. 3. Słowa nijakie [...]. 4. Słowa zaimkowe [...]. 5. Słowa okoliczne [...]. 6. Słowa posiłkowe [...]. 7. Słowa względem swego pochodzenia są także rozmaite: a) Słowa piérwotne [...]. b) Słowa pochodne [...]. c) Słowa złożone [...]. d) Są także słowa pojedyncze, swojskie, cudzoziemskie i t. d. [...]. 8. Słowa względem swojéj odmiany czyli czasowania, dzielą się jeszcze następnie: a) Słowa osobiste [...]. b) Słowa nieosobiste [...].
Słowa polskie jakiegokolwiek bądź z poprzedzających gatunków, dzielą się jeszcze na: 1. Słowa niedokonane [...]. 2. Słowa dokonane [...]. 3. Słowa częstotliwe [...]. 4. Słowa jednotliwe.
Jak słowa mają rozmaite znaczenie i dzielą się na liczne gatunki, tak téż między częściami mowy mają najwięcéj odmian; gdyż odmieniają się przez tryby, czasy, osoby, liczby i rodzaje: wszystkie odmiany słowa razem wzięte zowią się: czasowaniem.
§ 253. Pojęcie i podział słów. Słowo wyraża czynność lub stan pewnej osoby lub rzeczy; np. czytam, niesiesz, strzeże, płynie, rośnie, leży, i t. d.