terminów gramatycznych online
liczba pojedyncza
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Cytaty
Pojedynczą liczbę zamiast mnogiej, n. p. skowronek śpiewa, dąb się zieleni, zamiast: skowronki śpiewają, dęby się zielenią.
Śniadecki porównywając nudy do chłosty i matki [...], nie zachował wprawdzie zgody co do liczby, ale ją zachował co do rodzaju, i tem się da usprawiedliwić, że wyrazy chłosta i matka wziął za wyrazy zbiorowe, które i w liczbie pojedynczéj znaczą mnogość.
Imiona zbiorowe oznaczające tytuł, lub godność, mają po sobie słowo w l. m. w rodzaju przedniejszym lub r. n. l. p. np. Księztwo przyjechało; wujostwo przybyło, lub przybyli.
W konjugacji: w 1-ej osobie 1. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p. [...]
Końcówka m nie ę w 1 osob. l. poj. czasowników umieć, rozumieć, śmieć: umiem, rozumiem, śmiem, na podstawie analogji: wiem.
W II. p. l. p. i l. mn. rzecz. r. ż. na ja mają końcówki ji: tej kolonji i tych kolonji itd.
§ 23. Mówimy: nasz ojciec, nasi ojcowie; jedno jabłko, cztery jabłka; biała mysz, trzy białe myszy i t. d. Rozróżniamy więc w rzeczownikach i liczbę, t. j. ilość osób lub rzeczy. W języku polskim mamy dwie liczby: pojedynczą i mnogą.
§ 31. W przyp. II liczby pojed. mamy: czyj? -a? -e? anioła, konia, pana, stołu, głogu, drobiu.
§ 32. W III-cim przypadku licz. poj. mówi się — komu? czemu?: aniołowi, koniowi, stołowi; psu, lwu, panu.