terminów gramatycznych online
przypadek
Przypadek jest morfologiczną kategorią fleksyjną imion. Podstawową funkcją kategorii przypadka jest funkcja składniowa, polegająca na sygnalizowaniu związków syntaktycznych istniejących między składnikami wypowiedzenia.
Cytaty
Gramatycy angielscy wykazują trzy przypadki w swoim języku [...].
Resztę przypadków tworzą przez dodanie of do czwartego na drugi, to do tegoż na przypadek trzeci.
Z tych siedmiu pytań wynikło tedy siedem zmian końcówkowych. Zmiany te nazywamy przypadkami rzeczownika – "przypadkami" dla tego, że tu rzeczownik znajduje się w coraz innem położeniu, w coraz innym przypadku.
§ 51. Rodzaj, liczba, przypadek. Dzisiejsza polszczyzna, jak wiadomo, rozróżnia w deklinacji [...], siedem przypadków w każdej liczbie, czyli siedem odmiennych postaci, służących do wyrażenia rozlicznych stosunków pomiędzy pojęciami w zdaniu i różniących się zakończeniami. Nazwy tych przypadków są: 1. mianownik; 2. dopełniacz; 3. celownik; 4. biernik; 5. wołacz; 6. narzędnik; 7. miejscownik.
Przypadkowanie.
Rzeczowniki i przymiotniki polskie mają 7 przypadków (casos) [...]. Przypadkowanie rzeczowników portugalskich uskutecznia się za pomocą przyimków: de, a, por, em, które łącząc się z przedimkiem ulegają skróceniu, (ściągnieniu).
W 2 przypadku liczby mnogiej rzeczowników, kończących się na -ja po spółgłosce, piszemy końcówkę -yj,-ij, np. asocjacyj [...].
Takież y, i przed j, jak w końcówce 2 przyp. l. mn.
§ 24. Pan idzie; dałem pan-u; spotkałem pan-a; jechałem z pan-em i t. p. — Skała stoi; odtłukłem kawał skały; siedzę na skal-e i t. p. Rzeczowniki pan i skała zmienialiśmy tu rozmaicie, aby wyrazić, w jakiem położeniu znajdował się pan lub skała, co się z nimi działo.
Zmiany rzeczowników, które oznaczają rozmaite położenie osób lub rzeczy, nazywają się przypadkami.