Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

forma trzecia deklinacja

Język: polski

Cytaty

Forma III. Służy na Rzeczowniki nijakie, w której tak samo jak i w Formie II. nie ma względu czyli są żywotne lub nie.— Zasadą tej Formy jest tylko zakończenie.

Trzecia forma obejmuje istotniki rodzaju nijakiego, które wszystkie się kończą na ę, o, e.

Trzecia forma mieści w sobie piérwotniki i piérwiastki zakończone na: , które w piérwszem zaraz stanowisku, przerabiając się na ogólnik, zamieniają końcową samogłoskę a, na e, czystą lub przechodzącą w brzmienie samogłosek: y, lub i, stawających też często w jéj miejsce.

Trzecia forma zajmuje dosprawiany, w których drugi przypadek naśladujący zakończony równie jak w tamtéj na samogłoskę a, i ze stosunnikiem ze; trzeci zaś równający przybiera stosunnik po, i zmienia końcową o na u, lub emu, a z natury swojéj zdaje się być przymiotnikiem przez rząd stosunnika w szóstym (trzecim) przypadku położonym.

W trzeciéj formie trzywzory: do 1-go należą istotniki na o z poprzedzającą spółgłoską twardą wargową lub językową […]; do 2-go istotniki wszystkie na ę oraz na e z poprzedzającą miękką wargową lub językową, oprócz l, rz, c, cz, sz, ż, j [...]; do 3-go wzoru należą istotniki na o z poprzedzającą spółgłoską k, ch, c, j, i na e z poprzedzającą l, rz oraz podniebiennemi miękkiemi cz, sz [...].