Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dwukropek

Język: polski

Cytaty

Znamiona przestankowe. Przecinek (,); znak przestanku małego i równo przeciętego głosu. Srednik (;); znaczy przestanek większy podniesionego i zawieszonego głosu. Dwukropek (:); znaczy przestanek jeszcze większy nieco spusczonego głosu. Kropka (.); znaczy przestanek największy gdy głos spusczony zupełnie ustaje. Znak wykrzyknienia (!); kładzie się po wyrazach mających się wymawiać wyższym i mocniejszym głosem. Znak pytania (?); pokazuje, iż głos podniesiony ma być niejako zakręcony. Znak zamilczenia (.....); kładzie się w miejscu wyrazów opusczonych. Ustęp; jest-to miesce próżne w pismie między końcem linii poprzedzającej, a początkiem następującej. Dyktując mówi się, Od ustępu. Oddzielnik (—);-znak pospolicie kładący się abo zamiast od Ustępu, między frazą zupełnie skończoną a nowozaczynającą się, lub też dla niepowtarzania wyrazu wyżej położonego. Paragraf (§); znak oddziału w pismie.

Dwukropek jest znakiem nieco dłuższégo odpocznienia: ostatnia zgłoska przed nim krótko się ucina, robi się odpoczynek mały, a następująca po nim zgłoska mocniéj się wybija. I dlatego ten znak pospolicie kładzie się tam, skąd objaśnienie myśli poprzedzającéj, wyliczanie czegoś następuje, lub obce wyrazy przywodzą np. człowieka wartość stanowią: cnota, nauka, skromność i ludzkość.

P. Kiedy używa się głosek wielkich? O. Głosek wielkich używa się na początku pisma, po punkcie, znaku zapytania, dwukropku i wykrzykniku. Nazwiska osób, wyraz godność oznaczające, nazwiska krajów, miast, wsi, rzek, piszą się także wielkiemi głoskami [...].

(:) Dwukropek używa się niezawiśle od składu okresu przed wyliczaniem i przytaczaniem jakich wyrazów […].

Dwukropek (.). Dwukropek oznacza przerwę w mowie; głos przy nim się spuszcza, w okresie zaś podnosi się i zawiesza.