Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska spalatalizowana

Hasło w cytatach: spalatalizowana spółgłoska, spalatalizowane spółgłoski
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923

Cytaty

Bo przegłosy te są bardzo stare: ich pochodzenie i początek sięgają epoki pralechickiej. A z drugiej strony, i to ważniejsze: działała właściwie spółgłoska spalatalizowana, więc obecność lub nieobecność samego jerowego elementu wokalicznego była właściwie obojętna.

Palatalizacja przedniojęzykowych t d n r przed n, prawdopodobnie także przed t d ł c ʒ, znikła wskutek artykulacyjnej odległości między jednorodnemi zresztą, spalatalizowanemi i niepalatalnemi spółgłoskami jeszcze zanim t' d' przeszły w ć ʒ' itd.

Niektóre spalatalizowane wzgl. przez palatalizację powstałe spółgłoski straciły palatalizacię, stały się niepalatalnemi.

Natomiast bardzo wiele cech, mniej lub więcej specyficznie polskich: nieruchomy i bezbarwny akcent, równie bezbarwny iloczas, wstępne zwarcie krtani, silne zbiegi spółgłoskowe (krwawy, krnąbrny brnąć, skrwawić, wstrząsnąć, westchnąć, grzbiet, st. wezkwtło ‘zakwitnęło’, pchnąć, uszczknąć, móżdżku, tkwić....), zniknięcie dawnej tendencji słowiańskiej do otwartych zgłosek, nowo powstałe afrykaty, spalatalizowane spółgłoski i spiranty (ć dź, cz dż.... ń b'.... rz....) — toby były może ważniejsze rysy polskie.