Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głos dźwięk mowy

Język: polski

Cytaty

Aby wydać samogłoskę, potrzeba tylko przepuścić głos przez urobiony dla niej kanał w ustach; dla wydania zaś spółgłoski, potrzeba nadać pewien ruch organom mownym.

Dla wyrobienia zaś spółgłosek nosowych m, n, zapiéramy kanał ust, wpuszczamy głos w kanał nosa, i dopiéro dla brzmienia, już na nosowe zmienionego, kanał ust na nowo otwiéramy.

Przy wymawianiu litery z, skoro natężymy tchu pędzenie, natychmiast głos nasz zamienia się na brzmienie litery s, a zatém brzmienie litery z, jest tylko zmniejszeniem syczenia s.

Organa mowy dzielą się na:

1-sze organa głosu: płuca i drogi oddechowe, do których należą: oskrzela, tchawica i krtań ze strunami głosowemi,

2-ie organa artykulacyi, nazywane w gramatykach narzędziami mownemi i służące do urabiania głosu: gardziel, jama ustna i jama nosowa; jamę ustną stanowią: podniebienie, mięśnie policzkowe, język, zęby, wargi.

Głos wydają łatwo wszystkie zwierzęta, bo mają organa głosu, zresztą głos wydobywa się sztucznie z rozmaitych narzędzi i instrumentów; mowa jednak jest bardzo trudną, bo zależy od umiejętnego i starannego używania narządów mownych; stąd dzieci niedbałe mówią niewyraźnie, stąd ludzie, którym np. zębów przednich brakuje nie mogą dokładnie wymówić niektó­rych głosek.