Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas zaprzeszły

Język: polski
EJP 1991, 43 Definicja współczesna

Czas zaprzeszły (plusquamperfectum) tworzono w stpol. przez dodanie form cz. prze. od słowa posiłkowego być do formy na danego czasownika, odmienianej przez liczby i rodzaje [...] albo przez dodanie osobowych form słowa posiłkowego w cz. prze. do form cz. prze. podstawowego czasownika [...]. Cz. zaprze. wyrażał albo czynność dawno minioną, albo wcześniejszą od innej czynności przeszłej [...]. Dziś można użyć cz. zaprze. [...] w celach stylistycznych, ale z jęz. mówionego wyszedł on zupełnie z użycia.

Cytaty

Czas zaprzeszły I had had miałem był; i daléj jak czas przeszły niezłożóny dodając had.

Czas zaprzeszły I had been i t.d. czasując czas przeszły niezłożony słowa posiłkowégo, i dodając Imiesłów.

Oprócz tych czasów mamy jeszcze czas zaprzeszły, np. kochałem był, kochałam była, kochałom było; czyniliśmy byli, czyniłyśmy były; pisał był, pisała była, pisało było.

Czas zaprzeszły oznacza czynność, która się dawniéj odbyła lub odbywała, aniżeli się druga czynność zaczęła, która obecnie także już jest przeszłą, np. pisałem był, czytałem był, kupiłem był itd.