Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wysłownia

Język: polski
Dział: Ortografia, Kultura języka (współcześnie)

Cytaty

Z tych powodow, jeźli muszę rożnić działanie kunszciarskie od samego Kunsztu ustawodawczego, foremne rozszykowanie i rozgrodkowanie bukw i słow w piśmie, nazywam po mojemu dosłownie z Greczyzny dobropiśmieniem (ἡ Ορτογραφια) [he Orthographia] a bezwade języczenie mowy dobrosłowieniem (ἡ Ορτοεπεια) [he Orthoepeia] albo krocyj pismownią i wysłownią.

Przy takowych rugach uchylimy powody do fałszywych rymow w naszyj Poezyi, w ktoryj sobie dotąd Rymotworcy pozwalali rymować i ja z niemi: z gory, Natury, służy, wywroży i t. pp. bo rym traci na melodzie, gdzie wysłownia traci na charmonie.

Przy rozbiorze naszego Przyabecadła nie można nie natrącić o głownych wadach Wysłowni, jakie się u nas postrzegają w uściech niektorych Ziomkow, przez nałog, czy ze złego wychowania, czy z wadnego uorganienia, pochodzący, mieszających Pisy Abecadłowe C, R-Z, S, SC, Z z Pisami Przyabecadłowemi CZ, RZ, SZ, SZCZ i Ż, z ktorych jedni, częścij na wsiach, niż w miastach, wymawiają: zeka, cas, słysys, scotka, Zyd it.d. zamiast rzeka, czas, słyszysz, szczotka, Żyd it.d. a drudzy, częścij w miasteczkach, niż na wsiach, wymawiają: czały, weszele, każanie it.d. zamiast: cały, wesele, kazanie it.d. Pierwsi z tych nazywani bywają Mazurami, drudzy Przeszadżaczami.