terminów gramatycznych online
pierwiastek rdzeń, źródłosłów
Zob. rdzeń
Cytaty
Uwaga. Język polski odznacza się od innych języków osobliwą łatwością urabiania jednego wyrazu na wiele części mowy, nadaje właśnie mowie naszej różnorodność i rozmaitość odmian: 1. Pierwiastek: Wdzięk 2. Rzeczownik: Wdzięczność 3. Rz. słowny: Wdzięczenie się 4. Przymiotnik: Wdzięczny-a-e 5. Słowo: Wdzięczyć się 6. Imiesłów: Wdzięczący-a-e się 7. Przysłówek: Wdzięcznie.
W budowie wyrazów wyróżniamy różne cząstki składowe. Najważniejszą cząstką czyli rdzeniem, z którego wyraz każdy zbudowany, jest piérwiastek. Z pierwiastku tworzy się też zwykle cała rodzina wyrazów, np. w wyrazach: uroda, — przyroda, — rodzić, — wrodzić; — urodziny, — narodzenie, —wyrodek, — rodzice, — zgłoska: rod jest właśnie piérwiastkiem.
Rzeczowniki: rachunek, rysunek, szacunek, opiekun itp. piszemy przez u, bo one pochodzą od piérwiastków, przybierających w czasie teraźniejszym i w czasach pochodnych, przyrostek (sufiks) u, np: rys-u-ję, rach-u-je, szac-u-ję.
§ 48. Części morfologiczne wyrazu. W każdym wyrazie rozróżniać należy:
1.Pierwiastek albo pień, inaczej rdzeń, to jest część wyrazu, w której zawiera się główne, zasadnicze jego znaczenie; np. wyrazy: dawać, rozdanie, dajemy, danina, wydawca, sprzedaż, ... mają za pierwiastek zgłoskę da.
Pierwiastki i osnowy słowa. Porównywając formy słowne jedne z drugiemi, spostrzegamy większe lub mniejsze podobieństwo ich budowy, i podług tego w rozlicznych formach słowa możemy odróżnić: 1) pierwiastek słowa, 2) osnowę słowną, 3) osnowę czasu teraźniejszego, 4) osnowę trybu bezokolicznego. Pierwiastek jest tą częścią słowa, w której zawiera się główne, zasadnicze jego znaczenie; np. słowa: dać, daję, dawał, rozdajemy, oddają, wydały, nadany, i t. p. mają wspólny pierwiastek w zgłosce da.