Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spójnik

Język: polski
EJO 1999, 545 Definicja współczesna

Spójnik. Wyraz pomocniczy pełniący prymarnie funkcję wskaźnika syntaktycznego. Wiąże składniki zdaniowe w zespoły zwane zdaniami złożonymi bądź składniki wyrazowe wewnątrz zdań pojedynczych.

Cytaty

W téy mieszaninie tracą często wyrazy pierwiastkową swą naturę, i z odmiennych stają się w łączeniu nieodmiennemi: rzeczowniki, słowa lub zaimki z przyimkami, zamieniają się na wykrzykniki, przysłówki lub spójniki, np. przebóg, dajgobogu, wpodłuż, wszerz, wpoprzecz, nakrzyż, tojest.

Przyrostek że ma postać spójnika że, np. wiem że tak jest.

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Co to jest spójnik? [...] Jest to część mowy, która służy do łączenia wyrazów i do oznaczenia stosunku jednego zdania z drugiém.

Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające [...].

Spójnik jest słowo, które słowa lub zdania połącza w jeden stosunek; np. Rozum i cnota nas zdobią. Trzeba się uczyć, bo nauka czyni nas światłymi.

Niewiele jest prawdziwych spójników, jak: a, i, lub, albo, czyli, lecz, ale, gdy, jeśli, niż; lecz inne słowa ich służbę pełnią, a mianowicie: Rzeczowniki: częścią, wprawdzie, natenczas. Przymiotniki: znowu, stémwszystkiém. Zaimki: co, to, przytém, dlatego, przeto. Czasowniki: bądź... bądź, tojest. Przysłówki: gdzie, kiedy, skąd, stąd, daléj, następnie. Przyimki: mimo, pomimo.