Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik męski

Język: polski

Cytaty

Ponieważ więc rzeczowniki męzkie kończą się na spółgłoski, łącząc je przeto z cechą zdrobniałości, nie okrzesujemy ich z końcowych głosek, czyli z ich piętna rodzaju męzkiego: pies pies-ek, las las-ek, młyn młyn-ek.

[...] przetwarzając zatém rzeczowniki żeńskie i nijakie na wyrazy zdrobniałe, uskuteczniamy dwa działania [...].

Rzeczowniki pochodnie męskie tworzą się zwykle z piérwotnych rzeczowników męskich a niekiedy ze słów […].

Są pisarze, którzy dają rzeczownikom tego wzoru w drugim spadku zakończenie na ów, ale zasady języka są przeciwne temu, przynajmniéj o ile się to ściąga do rzeczowników mających zakończenie złagodzone. Rzeczowniki te bowiem należą ze swojego zakończenia do rodzaju żeńskiego, a ile razy zajmują miéjsce pomiędzy rzeczownikami męskiemi, to zawsze tylko wyjątkowo; niewłaściwie więc jest dawać im w drugim spadku zakończenie na ów, które jest wyłączną cechą rzeczowników rodzaju męskiego. Wszakże tam gdzie rzeczownik tego wzoru ma spółgłoskę naczelną zaostrzoną i oznacza osobę mężczyznę, zakończenie na ów może się usprawiedliwić.

Dotychczasowa zasada jest tu taka: Przymiotnik, odnoszący się do rzeczownika męskiego, kończy się w Narzędniku i Miejscowniku liczby pojedyńczéj na-ym lub -im.

W zakończeniu na „ów” 2 p. l. m. rzecz. męskich: synów, domów, krajów, mowców, ojców (dom), Wojciechów (las).