Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przymiotnik

Język: polski
EJO 1999, 475 Definicja współczesna

Leksem o prymarnej funkcji członu zależnego grupy imiennej, semantycznie interpretowanej jako funkcja określenia rzeczownika (funkcja atrybutywna).

Cytaty

Przymiotnik jest słowem, które wyraża przymiot lub właściwość przedmiotu; np. wieczny Bóg, ogromne słońce, rozumny człowiek.

Najłatwiéj poznać Przymiotniki po tém, że odpowiadają na pytanie jaki? jaka? jakie? a Rzeczownikiem połączone; np. jaki uczeń? pilny uczeń. Jaka matka? troskliwa matka. Jakie pióro? Twarde pióro.

Przymiotniki służą do okréślania właściwości Rzeczowników, a zatém przy nich się znajdują, lub do nich się odnoszą; np. Rozumny człowiek powinien być i cnotliwy.

  1. W rzeczownikach i przymiotnikach na ate, przez wyjątek od tegoż samego prawidła: separate, oddzielny, ultimate, ostatni [...].

Przymiotniki angielskie nie odmieniają się ani przez rodzaje, ani przez liczby, ani przez przypadki. [...] Użyte zamiast rzeczowników mają zawsze znaczenie liczby mnogiej. [...] Przymiotników wziętych za rzeczowniki nigdy nie można w przypadku dzierżawczym. Ile razy jest mowa o pewnéj zbiorowéj liczbie indywiduów posiadających jaką własność lub przymiot, przyimek of zastępuje jego miejsce.

Przymiotniki angielskie nie odmieniając się ani przez liczby, ani przez przypadki, ani przez rodzaje nic o ich zgodzie z rzeczownikami powiedzieć nie można. [...] Użyte zamiast rzeczowników [...] mając tylko znaczenie liczby mnogiéj, zgadzają się ze słowami i zaimkami w liczbie mnogiéj.

Miejsce przymiotnika jest tuż przed rzeczownikiem.

Przymiotniki są takie wyrazy, które służą do oznaczenia przymiotu osoby lub rzeczy, czyli rzeczownika i każdej innej części mowy, jeżeli ona jest rzeczownie użytą, np. dobry ojciec, pilny uczeń, pracowity rolnik, waleczny żołnierz, piękny koń, dobra książka, wielki kościół, ostry nóż, zielona łąka, wesołe bydełko, wysoki dom, piękne twoje zaraz itd.

Kiedy w Narzędnikach i Miejscownikach przymiotników należy pisać za księdzem Kopczyńskim: ym, im, ymi, imi, a kiedy: ém, emi, — o tém mówiliśmy szczegółowo na str. 105.

NB. Prof. Małecki i nowsi gramatycy używają w Narzędniku liczby mnogiéj tylko końcówki: ymi, (imi), bez względu na rodzaj, do którego się przymiotnik odnosi.