terminów gramatycznych online
stopień najwyższy
Stopniowanie. [...] Stopień najwyższy wskazuje na maksymalne natężenie cechy nazwanej przez przymiotnik (przysłówek): najmilszy, najsilniejszy, najbardziej zielony.
Cytaty
On peut donner trois degréz à plusieurs noms [ad]iectifs; car nous pouvons considerer une chose en [elle] même, ou la comparer avec une autre, ou enfin [la] donner le suprême degré, ou un degré tout à fait s[u]perieur. Nous disons p. e. ce capitaine est vaillant. C[e] capitaine est plus vaillant, que l'autre. Ce capitain[e] est tres-vaillant: Dans le premier cas on appelle ce adiectif Positif, dans le second Comparatif, dans le troisieme Superlatif.
[...]
Można naznaczyć wielu adiectivom trzy stopnie, czyli gradus: albowiem możemy rzecz uważać, jak jest w sobie samej, albo ją z drugą rownać, albo nad inne wynieść lub dać jej stopień najwyższy, tak mowiemy: Ten Wodz waleczny. Ten wodz waleczniejszy niż inny. Ten wodz najwaleczniejszy. W pierwszym stopniu nazywa się adiectivum Positivum, w drugim Comparativum, w trzecim Superlativum.
W przymiotnikach jednozgłoskowych zakończonych na ble, stopień wyższy formuje się niemieckim sposobem, to jest przez dodanie do stopnia równego er, lub r tylko jeśli przymiotnik kończy się na e; stopień zaś najwyższy przez dodanie est, lub st, w podobném jak powyżéj zakończeniu.
Stopień najwyższy przedzielony słowem to be od swego rzeczownika, rządzi przyimkiem of. London is the largest of all cities, Londyn jest największym ze wszystkich miast. [...] Lecz jeżeli ma po sobie podrzędne jakie zdanie, rządzi zaimkiem względnym that. She is the finest ship that I have ever seen, jestto najpiękniejszy okręt jakim kiedy widział. [...]
Stopień najwyższy oznacza, że pomiędzy osobami i rzeczami, które porównywamy, wszystkie mają wprawdzie jeden i ten sam przymiot, lecz jedna z pomiędzy nich posiada go najwięcej, np. Jan jest najpilniejszy ze wszystkich uczniów. To znaczy, że wszyscy uczniowie są pilni, czyli posiadają przymiot pilności, lecz Jan posiada tego przymiotu najwięcej. Róża jest najpiękniejsza między kwiatami. Słoń jest największy z czworonożnych zwiérząt. Krowa jest najpożyteczniejsza pomiędzy zwierzętami domowemi.
Stopień najwyższy urabia się, dodając do stopnia wyższego przybrankę naj, np. pilny, pilniejszy, najpilniejszy; pracowity, pracowitszy, najpracowitszy; zdrowy, zdrowszy, najzdrowszy.
Własność pewna może wyróżniać dany przedmiot z pośród wszystkich innych porównywalnych z nim przedmiotów i wtedy mówimy, że przedmiot ten posiada ów przymiot czyli własność w stopniu najwyższym.
Formy gramatyczne, służce do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.