terminów gramatycznych online
słowo dokonane
Cytaty
Słowa dokonane przybiérają zwykle właściwy sobie przyimek. Znajomość dokładna znaczenia rozmaitych przyimków jest zatém konieczna do dobrego czasowania. Łatwo bowiem, stosując niewłaściwy przyimek do słowa piérwotnego wpaść można w błędne czasowanie [...].
Słowa dokonane nie mają imiesłowu czasu teraźniejszego, ponieważ działanie dokonane już nie jest teraz odbywające się; nie mogą go nawet mieć, ponieważ słowa te nie mogą mieć czasu teraźniéjszego, z którego trzeciéj osoby l. m. tworzyć się powinien imiesłów [...].
Które imiesłowy mają zakończenie na ny, a które na ty? […] Imiesłowy pochodzące od słów czynnych zakończonych w trybie bezokolicznym na ać, ić, yć, a zatém najwięcéj od słów częstokrotnych i jednokrotnych, mają zakończenie na ny. Imiesłowy pochodzące od słów zakończonych na ąć a zatém pospolicie dokonanych, mają zakończenie na ty [...].
Słowa dokonane zowią się te, które oznaczają sąd, czyli zdanie o rzeczy dokonane; to jest tylko w pewnym czasie i pod pewnemi okolicznościami uważane, np. człowiek popracował i przestał.
Słowa dokonane są dwojakie, pojedyncze: np. dać, dałem, dam i t. d., rzec, rzekłem, rzekę i t. d. Takich liczba w języku naszym nie jest wielka: i złożone, które formują się ze słów pojedynczych niedokonanych, przez dodanie im rozmaitych przyimków, np. ze słowa niedokonanego pojedynczego: pisać, uformują się słowa dokonane: dopisać, odpisać, napisać, przypisać, przepisać, wypisać, wpisać, zapisać, spisać, podpisać, rozpisać i t. d.