Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo niedokonane

Język: polski

Cytaty

Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.

Słowo niedokonane: lubić, bielić, i t. d. znaczy czyność nieuzupełnioną, w czasie której co innego jeszcze zachodzić, lub zayśdź może.

Częstokroć nie dodaje się y w zakończeniu my, osoby pierwszej liczby mnogiej Słów niedokonanych i dokonanych, np. bijem, podbijem, robim, zrobim.

Jak się tworzą imiesłowy niezmienne czasu teraźniéjszego? […] Dodając spółgłoskę c do trzeciéj osoby słowa l. mnogiéj czasu teraźniéjszego. Prawidło to stosuje się do wszystkich niedokonanych słów w ogólności, tak prawidłowych jak wyjątkowych i nieprawidłowych, tak do wielozgłoskowych jak do jednozgłoskowych [...].

Słowa niedokonane, które oznaczają sąd, czyli zdanie o rzeczy niedokonane; to jest w jakimkolwiek czasie uważane, np. człowiek pracuje, pracował i jeszcze będzie pracował.

Słowa dokonane składają się po większej części z postaci niedokonanej i z przyimka dodanego na początku słowa; wskutek tego każdemu z słów niedokonanych odpowiada kilka lub kilkanaście postaci dokonanych, różniących się odrębnemi przedrostkami.