Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik zdrobniały

Język: polski

Cytaty

Rzeczownik [...] — zdrobniały, gdy znaczy piesczenie kogo lub czego: piesek, kijek, — zgrubiały, gdy pośmiewisko wyraża: psisko, kozlisko, kijsko.

Dodaje się e w 2gim. spadku liczby mnogiej i w zdrobniałych, gdy w 1m. spadku liczby pojedyńczej rzeczownik miał dwie spółgłoski przed samogłoską końcową, jako: skrzydeł, skrzydełko, i t. d. od skrzydło.

Rzeczownik podług przedmiotu, jaki oznacza, może być: Żywotny [...] Nieżywotny [...] Zdrobniały, który oznacza pieszczotę, małość, drobność rzeczy jakiéj [...], Zgrubiały, który oznacza wielgość, niezgrabność rzeczy jakiéj [...]

Wyróżniamy na koniec rzeczowniki zdrobniale, jeżeli wyrażają pewną pieszczotliwość, jak: chłopek, synek, córeczka, konik, bacik, Józieczek itp.; lecz wyróżniamy także i rzeczowniki zgrubiałe, jeżeli odzywamy się o osobie, zwierzęciu lub rzeczy z pogardą lub z politowaniem jak: chłopisko, chłopczysko, konisko, psisko, kocisko, kobiecisko.

Nadto wyróżnia się nazwy (nomina) osoby działającej (agentis), np. sprawca, działania (actionis), np. bicie, miejsca (loci), np. stolarnia, materjału (materialia), np. wołowina, rzeczowniki zdrobniałe (deminutiva), np. cioteczka i powiększające (augmentativa), np. chłopisko lub pogarszające (peiorativa), np. chłopczysko.

Zdrobniałe, p. rzeczowniki.