terminów gramatycznych online
przyimek
Przyimek jest funkcjonalnie niesamodzielną częścią mowy, tworzącą jednostki składniowe w połączeniu z grupą imienną. Jego funkcja składniowa jest podobna do funkcji końcówek fleksyjnych przypadków zależnych: jest jednym z wykładników związków składniowych między częściami wypowiedzenia. [...].
Cytaty
Po takiém wielkiém odkryciu jeszcze człowiek uważał położenie przedmiotów jednych względem drugich, stosunek bytności w czasie i przestrzeni np. rzeka płynie blisko góry, [...] wczora była pogoda, dziś deszcz, nieprzyjaciel napadł na nieprzyjaciela podczas snu itp. I tu pokazał się człowiek prawdziwym mędrcem, istotą ducha wyższego, bo stworzył wyrazy oderwanych pojęć od przedmiotów, stworzył wyrazy w grammatyce znane pod nazwą przysłówków i przyimków.
Z tych wszystkich części mowy wykrzyknik, przyimek i spójnik nazywają się w naszym języku nieodmiennemi, reszta zaś odmiennemi, ponieważ stosownie do względów myśli końcowym odmianom podlegają.
Przyimki wielką posługę robią dla zrozumiałości mowy: bo wyrażają stosunek jednego przedmiotu do drugiego, ich położenie, dążenie i działanie wzajemne np. Jan jest lepszy od Piotra.
Przyimki są tak nazywane, że się pospolicie kładą przy imieniu lub zaimku, oznaczając względy między osobami, rzeczami i wyobrażeniami.
Uważać należy przyimki w znaczeniu właściwém i przenośném. Używane pierwiastkowo w znaczeniu tylko właściwém np. my hand is on the table, moja ręka jest na stole, Edinburgh is near the sea, Edynburg jest blisko morza, i t. d. użyte późniéj zostały do wyrażania wszelkich względów jakie między wyobrażeniami zachodzić mogą, a zatém i tych, które my wyrażamy przez odmienne w każdym przypadku zakończenie rzeczowników. Stąd idzie że każdy niemal z angielskich przyimków rozmaicie się na polskie tłumaczy, jużto przez przypadki, jużto przez kilka odpowiadających mu przyimków.
Przyimek jest to wyraz nie używany oddzielnie, ale odnoszący się do istotnika, i dopomaga mu do wyrażenia pewnych względów myśli, których samemi przypadkami oddać nie można.
Przyimki i spójniki złożone piszą się łącznie; np. Przyimki: około, wokoło, dokoła, naokoło...
Przyimki (preposições) są części mowy, którem wyrażają, w jakim stosunku pozostają do siebie osoby lub rzeczy. Najgłówniejsze przyimki są:
A, oznacza: do (vou a Porto Alegre, idę do P. A .), w (chegar a tempo, przyjść w czas), po (a mil reis, po milrejsie) i t. d. [...].
Wyrazy: na, przy oznaczają, w jakim stosunku pozostaje lampa do stołu i uczeń do stołu; Lampa stoi na stole, uczeń siedzi przy stole.
Części mowy, które wyrażają, w jakim stosunku pozostają do siebie osoby lub rzeczy, nazywają się przyimki.