Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik umysłowy

Język: polski

Cytaty

Rzeczownik wyraz odmienny (str. 5 .) jest albo zmysłowy albo umysłowy. Zmysłowy, gdy znaczy rzecz pod zmysły podpadającą: np. papier, książka, pióro. Umysłowy, gdy w umyśle tylko sobie co wystawiamy: np. Bóg, dusza, niebo.

Rzeczowniki [...] umysłowe są te, które oznaczają rzeczy niepodpadające pod zmysły, to jest: które sobie tylko w umyśle wystawić czyli wyobrazić można, albo raczéj które tylko sam umysł obejmuje. Tu należą imiona bogów, duchów, postaci, cnót, występków, władz dusznych, umiejętności i t. d., np. Bóg, anioł, bies, bobo, bogobojność, zdrada, pamięć, nauka i t. d.

Wiara – miłość – nadzieja – dobroć – pokora – praca [...].

To są nazwy pojęć, których nie można ani widzieć ani słyszeć... które tylko umysłem ogarnąć możemy. Dla tej przyczyny rzeczowniki takie nazywamy umysłowemi.

Rzeczowniki, oznaczające istoty oddzielne, albo rzeczy odrębne, samoistne, używają się z końcówką a; nazwy zaś pojęć oderwanych, czyli tak zwane rzeczowniki umysłowe mają końcówkę u.