Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

osoba druga

Język: polski
EJO 1999, 414 Definicja współczesna

Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.

Cytaty

W wyrazach twierdzących i przeczących [...] w drugiéj i trzeciéj osobie. Shall znaczy obietnicę, pogróżkę rozkaz álbo zakaz Will oznájmienie.

Posługa druga, tak zwana osoba druga, początkowana od bliźniego, wymierzona bezpośrednio do istoty, jakoby przybocznéj obecnością bliskiej, zwać się może tykającą, bo jéj wyrazem ty, np.: ty jesteś brat.

Posługa piérwsza omowna. Osoba trzecia. Posługa druga tykająca . Osoba druga. Posługa trzecia osobista . Osoba piérwsza.

Mówiąc do brata (który względem ciebie jest tu niejako osobą 2-gą) powiesz: czytasz.

Ta osoba, która przemawia do drugich, zowie się piérwszą.

Ta osoba, do któréj przemawiamy, zowie się [osobą] drugą.

Ta osoba, o któréj mówimy, zowie się trzecią.

2. ,, [osoba]: jesteś

Czasowniki (słowa) odmieniają się przez osoby i liczby; np. liczba pojedyncza 1-a osoba pracuję, 2-a osoba: pracujesz; 3-a osoba: pracuje.

L. pojed.

Osoba 2. jesteś

[W l. pojed. %osoba] 2-a% [ma końcówkę] -sz, -ś.

2-ga osoba l. mn. ma zakończenie cie ( = će), powstałe z pierwotnego te.

Osoba 2-ga 1. p. jeś (stsł. jesi) przedstawia w języku polskim jedyną formę tej osoby z zakończeniem ś.