Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

jestewnik

Język: polski

Cytaty

Sprawomian być, jeżeli przedstawia byt prosty, nie potrzebuje równie, jak inne wtém położeniu, żadnego dopełniacza, np.: człowiek jest; — ale jeżeli obrazuje byt połączony z właściwościami, przechodzi jakoby z bytu biernego w czynny, przybierając narzędnik za swój zwykły dopełniacz, np.: człowiek jest śmiertelnym. Wszakże sprawomianowi temu służy możność użycia za dopełniacza przypadku piérwszego, który zarówno obok wyrazu sprawotwórcy jakoby spółrzędnik w mianowniku staje, np.: człowiek jest śmiertelny; a ten rodzaj dopełniacza, w stosunku z istotnikiem będący, nazwiéjmy jestewnik.

Wszystkie zaś dopełniacze: jestewniki, zamiarniki, bierniki, narzędniki, miejscowniki i kierunniki mogą być albo proste z pojedynczych wyrazów złożone, albo téż z określeniami w szczegółach.

Jestewnik .... Wyraz uzupełniający słowo być dla wyobrażenia stanu bytu jego rządowi podległego.

Obok jednak omówionych gramatyk stosujących rozmaite określenia tam, gdzie jeszcze nie było żadnego ustalonego, były i takie, które chciały wywrócić wszystkie, nawet już dawno ogólnie przyjęte. Do nich należał podręcznik A. Morzyckiego [...].

Subiectum — mianownik, praedicatum verbale — sprawomiennik, nominale — jestewnik, obiectum directum — biernik, adverbiale loci — zastosownik, modi — dosprawiennik, attributum — właściwnik.

Powiązane terminy