terminów gramatycznych online
verba sentiendi
Język: łaciński
Cytaty
[...] Od powyż. wyłożonego skracania zdań różni się naśladowanie składni łacińskiéj, znanéj pod nazwą accusativus cum infinitivo, która w staréj polszczyźnie była upowszechniona, dziś jednakże, jako obca, wychodzi z używania. Téj składni używano jak w łacinie, po czasownikach wyrażających zmysłową lub umysłową czynność lub oświadczenie (verba sentiendi et declarandi), gdy w zdaniu rzeczownikowém była złączka jest. Po tych czasownikach zamieniano jak w łacinie 1. przyp. na 4. a formę czasownika jest, był, na tryb bezokol. albo używano tylko trybu bezokol. bez względu na to, czy w zdaniu główném i poboczném te same są podmioty [...].
Wyrazami takimi mogą być w języku polskim nie tylko słowa (łacińskie verba sentiendi et declarendi), ale i przymiotniki (np. pomny, świadom, widno itp.).
[…] Przyimek —o— z 7. przyp., jako dopełnienie dalsze, używa się przy czasownikach, oznaczających mówienie i poznanie lub myślenie — (verba dicendi et sentiendi), na oznaczenie przedmiotu, którego dotyczy mowa lub myśl, jako to: mówić, powiadać, rozprawiać, świadczyć, zapewnić [...].
[…] Zamiast że używa się w zdaniach podmiotowych jakoby przy słowach i wyrażeniach trzecioosobowych, oznaczających poznanie (verba sentiendi), na wyrażenie, że czynność zdania pobocznego nie jest faktem rzeczywistym, lecz tylko przypuszczeniem. Np. Człowiekowi tak się zdało, jakoby mu śnić się miało [...].