Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wzór pierwszy podrzędny rzeczowników rodzaju męskiego liczby pojedyńczej

Hasło w cytatach: pierwszy wzór, pierwszy wzór podrzędny, wzór piérwszy podrzędny, wzór piérwszy podrzędny rzeczowników rodzaju męskiego liczby pojedyńczej
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Wzór piérwszy podrzędny rzeczowników rodzaju męskiego liczby pojedyńczéj. Wzór piérwszy podrzędny obejmuje rzeczowniki męskie, które mają za głoski naczelne, spółgłoski stałe, ze spółgłosek niestałych s i z, spółgłoski zmienne oprócz ch i które nadto mają w piątym i siódmym spadku po złagodzeniu lub zmianie spółgłoski naczelnéj, zakończenie na e. [...]

Wzór pierwszy podrzędny rzeczowników rodzaju męskiego l. p. jest następujący: […] 1. Stanisław, Rozum, 2. Stanisław-a, Rozum-u, 3. Stanisław-owi, Rozum-owi, 4. Stanisław-a, Rozum, 5. Stanisław-ie, Rozum-ie, 6. Stanisław-em, Rozum-em, 7. Stanisław-ie, Rozum-ie.

Dlaczego spółgłoski c, k, g, lubo niestałe nie są spółgłoskami naczelnemi pierwszego wzoru podrzędnego, to jest dlaczego c, k, nie zmieniają się w 5 i 7 spadku na cie, a g na dzie? […] Ponieważ rzeczowniki z naczelną spółgłoską t mają w 5 i 7 spadku zakończenie na cie, a rzeczowniki z naczelną spółgłoską d kończą się w tych spadkach na dzie [...].

W spadkowaniu tych rzeczowników nie ma potrzeby zwracać uwagę na spółgłoskę naczelną, jak w spadkowaniu rzeczowników pierwszego wzoru, ponieważ spółgłoski naczelne rzeczowników tego wzoru drugiego, ani się łagodzą ani zmieniają w 5 i 7 spadku […].