Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stosunek współrzędny przeciwstawny

Hasło w cytatach: przeciwstawny stosunek, stosunek przeciwstawny
Język: polski

Cytaty

W ilorakim stosunku znajdować się mogą wzglę­dem siebie zdania współrzędne? (w trojakim: [stosunku]łącznym — przeciwstawnym i wynikowym). — Objaśnij każden z tych stosunków odpowiedniemu przykładami!

Stosunek logiczny dwóch zdań współrzędnych może być trojaki: [...] 2) Może polegać na kontraście czyli przeciwieństwie myśli lub choćby na prostym przeciwstawieniu w czasie lub przestrzeni—przedmiotów, o których mowa. Takie zdania współrzędne znajdują się w stosunku przeciwstawnym.

Natomiast w stosunku przeciwstawnym łączą się zawsze tylko dwa zdania za sobą, ponieważ tylko dwa pojęcia lub dwie myśli mogą być sobie przeciwne […].

Przeciwstawne, p. spójniki; przeciwstawny stosunek, p. zdanie III.

Stosunek części zdania złożonego: a)współrzędny: ★łączny, formalnie: ★spójnikowy, np. rozmowa się urwała i nastała cisza, lub ★niepołączony (bezspójnikowy), np. deszcz pada, na drodze tworzą się kałuże; ★przeciwstawny, formalnie: ★spójnikowy, np. nauczyciel był surowy, ale dzieci nie nadużywały jego cierpliwości, lub niepołączony, np. Imię było niemieckie, dusza litewska została.