Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pronomen reciprocum
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: reciproca, reciprocum
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • De Pronomine: Men/1649
  • Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
  • Die Wortfügung [Syntaxis] Słowa złączająca nauka: Gut/1669
  • Etymologia: Raph/1698

Cytaty

Men/1649, s. 55

Observandum est hic diligenter pronomen hoc swoy et illud aliud reciprocum Siebie/ sui, ad omnes tres personas reciprocari.

Gut/1669, s. 200-201

Wie vielerley sind die Vornennwörter? Secherley. 1. Sind die / so auff eine gewisse Person weisen [Demonstrativa] Ja ich / Ty du / Ten dieser / In der / Ow Jener. 2. Die auff das vorhergehende wort sehen [Relativa] als: On Er. Ten der. Tenże derselbige. Ktory welcher. 3. Die umb etwas fragen [Interrogativa] als: Kto wer / Ktory welche / wieloráki? wie vielerley? jáky waserley. 4. Welche eine Besitzung bedeuten / [Possessiva] als: Móy Mein / Twóy dein [...]. Moyski das für mich ist [...] 5. Die so sich auff die Dritte allernächst vorhergegangene Person ziehen [Reciproca] als: On Er / jego Sein / swoy dein/mein. 6. Endlich welche ein Volck / Vatterland / oder Párthey bedeuten / [Gentilia] als: Nászyniec unser einer / wászyniec euer einer.

[Ile jest rodzajów zaimków? Sześć. 1. Odnoszące się do pewnej osoby [Demonstrativa], np. Ja ich / Ty du / Ten dieser / In der / Ow Jener. 2. Patrzące na poprzedzający wyraz [Relativa] np.: On Er. Ten der. Tenże derselbige. Ktory welcher. 3. Pytające o coś [Interrogativa] np.: Kto wer / Ktory welche / wieloráki? wie vielerley? jáky waserley. 4. Oznaczające posiadanie / [Possessiva] np.: Móy Mein / Twóy dein [...]. Moyski das für mich ist [...] 5. Odnoszące się do osoby trzeciej występującej tuż przed [Reciproca] np.: On Er / jego Sein / swoy dein/mein. 6. Oznaczające naród, ojczyznę lub stronę (partię) / [Gentilia] np.: Nászyniec unser einer / wászyniec euer einer.]
Gut/1669, s. 420

Wenn die Pohlen von zweyen reden / so sehen sie auff die vorderste Nennendung / und machen darauß ein Reciprocum, als: Pan Jan kocha Páná Jácká y Brátá swego / to jest Jánowego.

[Kiedy Polacy mówią o dwóch, to patrzą na pierwszy mianownik i z niego robią zaimek względny, np.: Pan Jan kocha pana Jacka i brata swego, to jest Janowego.]
Raph/1698, s. 43

Sechs Significationes oder Bedeutungen. Demonstrativa, ja, ty, on, ten, mit ihren Compositis. Relativa, ten, on, ktory, Reciproca, swoy, und siebie: Interrogativa, kto, ktory, co, czyy. Possessiva moy, twoy, nasz, wasz, Gentilia naszyniec, waszyniec.

[Sześć znaczeń: demontrativa ja, ty, on, ten z ich złożeniami. Relativa, ten, on, który, reciproca, swój i siebie: interrogativa, kto, który, co, czyj. Possessiva mój, twój, nasz, wasz, gentilia naszyniec, waszyniec. ]

Powiązane terminy