Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Marc/1833
Gramatyka polska dla Litwinów uczących się języka polskiego
Porównaj z innymi dziełami
Drukarnia Wojewódzka, Suwałki 1833, jęz. polski strona w kompendium Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego
Uwagi:
Część terminów litewskich wprowadziła do słownika Agnieszka Rembiałkowska, są to: didesnés, dwibalse, gimimas moteryszkas, gimimas nejoks, gimimas wiryszkas, gimimay, grammatyka, liczba daugiu, liczba wiena, litera (głoska), litera (litera), mażos, pabayga, saubalse, sudetyne, syllaba, znokas iszszaukimu, znokas kłausymu, znokay rasztu.
Pozostałe wprowadziła Barbara Dwilewicz. Terminologią polską wynotowała Izabela Stąpor.
Autor wyodrębnia 8 części mowy: imię (imię: ludzkie, zwierząt, nieżywotne - rzeczowniki, imię przymiotne, imię liczebne), zaimek, słowo, imiesłów, przysłówek, przyimek, wykrzyknik, spójnik. Często jako termin litewski stosuje termin polski, dostosowując jego formę do fleksji litewskiej.
Cytaty według działów 207 cytatów
- [Wstęp] 32 cytaty [1]–[4]
- Początki uczenia 17 cytatów 1–6
- Fundamenta grammatyki 40 cytatów 7–9
- I. Część mowy. Imię, Imię przymiotne, Imię liczebne 55 cytatów 9–46
- II. Część mowy. Zaimek 2 cytaty 46–49
- III. Część mowy. Słowo 49 cytatów 49–92
- IV. Część mowy. Imiesłów 2 cytaty 92
- V. Część mowy. Przysłówek 3 cytaty 92–93
- VI. Część mowy. Przyimek 3 cytaty 93–94
- VII. Część mowy. Wykrzyknik 2 cytaty 94
- VIII. Część mowy. Spóynik 2 cytaty 94
Hasła
- abecadło
- antra forma lit.
- apznayminanty (wsp. lit. tiesioginė nuosaka) lit.
- brzmieć
- brzmienie (sposób wymawiania, dźwięk)
- czas przeszły dokonany
- czas przeszły niedokonany
- czas przyszły (futurum)
- czas przyszły pewny
- czas teraźniejszy (praesens)
- czas zaprzeszły
- czasowanie (koniugacja)
- czasy
- czasy przyszłe dokonane
- czesas (wsp. lit. laikas) pol., lit.
- czesas ateynans (wsp. lit. būsimasis laikas) pol., lit.
- czesas ateynans pewnays pol., lit.
- czesas dabarties (wsp. lit. esamasis laikas) pol., lit.
- czesas ne wisay pabaygtas pol., lit.
- czesas nepabaygtas (wsp. lit. praeities nebaigtinis laikas) pol., lit.
- czesas perejas pabaygtas (wsp. lit. būtasis laikas = czas przeszły) pol., lit.
- czesas perejas tykry (wsp. lit. būtasis laikas = czas przeszły dok.) pol., lit.
- czesas seney perejas (wsp. lit. būtasis atliktinis laikas) pol., lit.
- części mowy | część mowy
- dalis (wsp. lit. deklinacijos forma) lit.
- dalis kałbos lit.
- dayktas (wsp. lit. daiktavardis = imię) lit.
- dayktay giwi (wsp. lit. gyvybės vardas = imię żywotne) lit.
- dayktay negiwi (wsp. lit. negyvas vardas = imię nieżywotne) lit.
- dech
- deklinacje
- didesnés (wsp. lit. didžiosios raidės, = wielkie litery) lit.
- dwibalse (wsp. lit. priebalsis) lit.
- dwugłoski
- dwukropek
- forma czwarta (koniugacja)
- forma dalinas pol., lit.
- forma druga (koniugacja)
- forma druga (deklinacja)
- forma pierwsza (deklinacja)
- forma pierwsza (koniugacja)
- forma trzecia (koniugacja)
- forma trzecia (deklinacja)
- formy (deklinacja)
- gimimas moteryszkas | moteryszkas (wsp. lit. moteriškoji giminė) lit.
- gimimas nejoks | nejoks (wsp. lit. bevardė giminė) lit.
- gimimas wiryszkas | wiryszkas (wsp. lit. vyriškoji giminė) lit.
- gimimay (wsp. lit. giminė) lit.
- głos (dźwięk mowy)
- głoski (dźwięk mowy)
- głoskowanie
- grammatyka lit.
- iloczas (długość głoski)
- imie liczebne
- imie przymiotne
- imiesłow
- imiesłów czasu przeszłego
- imiesłów czasu przyszłego
- imiesłów czasu teraźniejszego
- imiesłów osobliwy
- imię (rzeczownik)
- imiona ludzkie
- imiona nieżywotne
- imiona zwierząt
- iszsyima (wsp. lit. išimtis) lit.
- język
- język polski
- ketwirtas (wsp. lit. galininkas = biernik) lit.
- kłausymas (wsp. lit. linksnis = przypadek) lit.
- kłausymas antras (wsp. lit. kilmininkas = dopełniacz) lit.
- kłausymas pirmas (wsp. lit. vardininkas = mianownik) lit.
- koniugacja
- końcowe odmiany imion (odmiana przez przypadki)
- kropka (znak interp.)
- lepenty (wsp. lit. liepiamoji nuosaka) lit.
- liczba daugiu (wsp. lit. daugiskaita) pol., lit.
- liczba mnoga
- liczba pojedyncza
- liczba wiena (wsp. lit. vienaskaita) pol., lit.
- liczbas (wsp. lit. skaičius = liczba) pol., lit.
- liczby
- litera | literos (wsp. lit. garsas) pol., lit.
- literos (wsp. lit. raidė) pol., lit.
- litery (głoska)
- litery | głoski (znak alfabetu)
- litewszczyzna
- łanczytoies (wsp. lit. jungtukas = spójnik) pol., lit.
- mowa (język)
- mowa polska
- mówienie
- neregularnus paauksztynimas (wsp. lit. nereguliarus laipsniavimas) lit.
- paauksztynimas (wsp. lit. laipsniavimas = stopniowanie) lit.
- paauksztynimas didesnis (wsp. lit. aukštesnysis laipsnis = stopień wyższy) lit.
- paauksztynimas didziauses (wsp. lit. aukščiausis laipsnis = stopień najwyższy) lit.
- paauksztynimas pirmas (wsp. lit. nelyginamasis laipsnis = stopień równy) lit.
- pabayga (wsp. lit. galūnė / pabaiga = końcówka, zakończenie) lit.
- pakalenies (wsp. lit. nuosakos = tryby) lit.
- pamacninkays (wsp. lit. pagalbinis = słowo posiłkowe) lit.
- paweyksłas (wsp. lit. būdvardis = przymiotnik) lit.
- penktas (wsp. lit. šauksmininkas = wołacz) lit.
- perskirymus (wsp. lit. porūšis = podtyp, podgrupa) lit.
- pirma forma pol., lit.
- polszczyzna
- prawidła
- priepaszkustyne (wsp. lit. priešpaskutinis skiemuo) lit.
- priewardys (wsp. lit. prielinksnis = przyimek) lit.
- prieżodys (wsp. lit. prieveiksmis = przysłówek) lit.
- przecinek
- przedostatnia zgłoska
- przyimek
- przymiot (przymiotnik)
- przymiotniki
- przypadki (fleksja)
- przypadkowanie
- przysłowek
- przyswojone wyrazy
- regularnay (wsp. lit. reguliariai = regularnie) lit.
- reguły
- rodzaie (gramatyczny)
- rodzaj męzki | wiryszkas
- rodzaj nijaki
- rodzaj żeński
- rodzajowanie
- rządzić
- rzeczownik
- rzeczownik słówny
- samogłoska (litera)
- samogłoski (głoska)
- samogłoski mniejsze
- samogłoski większe
- saubalse (wsp. lit. balsis) lit.
- septyntas (wsp. lit. vietininkas = miejscownik) lit.
- skaytlus (wsp. lit. skaitvardis = liczebnik) lit.
- składnia (budowa i układ zdania)
- składnia (dział gramatyki)
- składnia rządu
- składnia szyku
- słowa zaimkowe
- słowo (czasownik)
- słowo bezosobiste
- słowo bezosobiste zaimkowe
- słowo posiłkowe | posiłkowe
- spadki
- spadkowanie
- spójnik
- spółgłoski (głoska)
- spółgłoski (głoski, litery)
- srzednik
- stopień najwyższy
- stopień równy
- stopień wyższy
- stopnie
- stopniowanie przymiotników (przymiotników, przysłówków)
- sudetyne (wsp. lit. priebalsis) lit.
- syllaba (wsp. lit. skiemuo) lit.
- szaukim’s (wsp. lit. jaustukas = wykrzyknik) lit.
- szesztas (wsp. lit. įnagininkas = narzędnik) lit.
- treczias (wsp. lit. naudininkas = celownik) lit.
- tryb bezokoliczny
- tryb oznajmujący
- tryb rozkazujący
- tryb życzący
- tryby
- użwardys (wsp. lit. įvardis = zaimek) lit.
- wardas (wsp. lit. daiktavardis = imię) lit.
- warday giwi (wsp. lit. gyvybės/givibingas? vardas = imię żywotne) lit.
- warday negiwu dayktu | warday negiwi (wsp. lit. nežodinis daiktavardis, imię nieżywotne) lit.
- warday žmoniszki lit.
- warday żmoniu (wsp. lit. žmonių pavadinimai, žmogaus daiktavardis = imię ludzkie) lit.
- warday żweriu (žvėries pavadinimai / daiktavardis = imię zwierzęce) lit.
- wykrzyknik (część mowy)
- wymawiać się
- wymawianie
- wyrazy
- wzory (wzór odmiany)
- wzór drugi (deklinacja)
- wzór pierwszy (deklinacja)
- wzór trzeci (deklinacja)
- ypsylon
- zaimek
- zaimek osobisty
- zakończenia
- zgłoska
- znak pytania
- znaki pisarskie
- znokas iszszaukimu (wsp. lit. šauktuko ženklas) lit.
- znokas kłausymu (wsp. lit. klausimo ženklas) lit.
- znokay rasztu (współcz. lit. skyrybos ženklas) lit.
- żodwardys (wsp. lit. dalyvis = imiesłów) lit.
- żodys (wsp. lit. veiksmažodis = czasownik) lit.
- żodziey (wsp. lit. žodis) lit.
- życzyienty (wsp. lit. tariamoji nuosaka) lit.
- ? (znak zapytania) symbol