Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj żeński

Język: polski
EJP 1991, 285 Definicja współczesna

Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.

Cytaty

Nie masz i w tém wielkiéj precyzyi, gdy mówiąc zbiorowo o osobach, podciągam kobiéty pod rodzaj męzki: ci rodzice dobroczyńcy; a mówiąc o całych narodach i ludach, znowu nie wiem podług jakiéj precyzji podciągać je muszę pod rodzaj żeński czyli obojętny: te ludy, te narody, a nie ci ludowie, narodowie.

Trzy są rodzaje Rzeczowników w liczbie pojedynczéj: męzki, żeński i nijaki.

Ogólnie Rzeczownik jest rodzaju żeńskiego, kiedy oznacza przedmiot płci żeńskiej, albo gdy ma zakończenie żeńskie, tj. samogłoski a, i, lub spółgłoski cienkie.

W szczególności atoli rodzaju żeńskiego dla zakończenia są Rzeczowniki na spółgłoski cienkie.

Kiedy zamiast który mówimy rzeczownikowym krojem: któren, wtedy i Biernik l. poj. rodz. żeńs. powié się z końcówką rzeczownikową: którę zamiast: którą.

Rodzaj [...] żeń..

Dwa są rodzaje istot wedle płci: męski i żeński, ale są także istoty bezpłciowe, jakiemi są wszystkie rzeczy martwe, lub co do płci obojętne, — rodzaje też istotników są trzy: męski, żeński, oraz nijaki.

Końcówka na spółgłoski miękkie następujące: w’, ź dź, ć, przypada zwykle rodzajowi żeńskiemu (…). Żeński ma końcówkę samogłoskową a, i (…).

Rozróżniamy deklinację rzeczowników [...] Rodzaje: męski, żeński, nijaki. Odmiana męsko osobowa rzecz. (M. Anieli...) i rzeczowa w l. mn. (Anioły...)