Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj nijaki

Język: polski

Cytaty

Genera Nominum: Rodzaje Imion. Genus masculinum: Rodzaj męzki. Genus Foemininum. Rodzaj niewieści. Genus Neutrum. Rodzaj nijaki etc.

Anglicy mają trzy rodzaje męzki, żeński i nijaki. [...] Kiedy [...] rodzaju nie wyrażamy, jako też rzeczy nieżywotné należą do rodzaju nijakiégo.

Rodzaje męzki i żeński wyrażamy pospolicie przez te zaimki he on, she ona, a ich przymioty przez his jégo, her jéj, their ich, a rodzáj nijaki przez it to, przymioty zaś jego przez its tégo, their ich.

Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.

Rodzajów jest trzy, męzki, żeński, i nijaki. Męzki [...] Żeński [...] Nijaki [...].

Stopień wyższy rodzaju męzkiego, tań-sz-y [...] rodzaju żeńsk. tań-sz-a, i t. d. rodzaju nijak. tań-sz-e, i t. d.

W istotnikach dziécię—dzieciątko, wilczę—wilczątko […], które oznaczają niedorosłe osoby i zwierzęta, nie mamy względu na ich płeć, i dla tego o takich istotnikach mówiemy, iż są rodzaju nijakiego, t.j. ani męzkiego, ani żeńskiego […].

Rodzajów jest trzy: męzki np. ten ojciec, syn, stół […]; żeński np. ta matka, córka, książka […]; nijaki np. to dziécię, wilczę, cacko […].

Jakie są istotniki rodzaju nijakiego. a) Ze znaczenia. Rodzaju nijakiego są istotniki, wyrażające istoty niedorosłe, nierozwinięte […]; litery i zdania całe, wzięte w znaczeniu rzeczowników […]. b) Z zakończenia: Kończące się na e, ę, o i na um z łacińskiego [...]. b) Ze znaczenia i zakończenia razem: Zgrubiałe na sko i pogardliwe na iszcze, chociażby oznaczały płeć męzką lub żeńską [...]; zbiorowe na stwo [...].