Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek drugi fleksja, = dopełniacz

Język: polski

Cytaty

Rzecz liczona kładzie się w 2 przypadku l. m. np. jest 100 kamienic na tej ulicy, 20 koni przyprowadzono, 40 beczek zakupił i t. d. bo są rzeczownikami dopełniającemi.

II. Przypadek.

Szesnaście jest powodów główniejszych, dla których się kładzie.

  1. Drugi przypadek stoi na pytanie: czyj? jakiego? czyj kapelusz? odp. Brata, jakiego koloru? odp. zielonego.

2gi przypadek nazywa się: Posiadacz, a kładzie się na pytanie: kogo? czego? lub: czyj? czyja? czyje?.

[...] Według tego łacińskiego porządku nazwáł kś. Kopczyński w swéj Gramatyce dla Szkół Národowych, wydanéj po ráz piérwszy w Warszawie roku 1785, Mianownik piérwszym przypádkiem, Dopełniácz drugim, Celownik trzecim, Biernik czwártym, Wołácz piątym, Nárzędnik szóstym, Miejscownik siódmym. Prof. Fr. Bopp w swojéj gramatyce sanskrytu, w którym jest 8 skłonników, nie bez słusznego powodu zestáwiá te skłonniki w następującym porządku, jako to: 1. Mianownik, 2. Biernik, 3. Nárzędnik. 4. Celownik, 5. Odbierácz, 6. Dopełniácz, 7. Miejscownik, 8. Wołácz.

W zakończeniu na „ów” 2 p. l. m. rzecz. męskich: synów, domów, krajów, mowców, ojców (dom), Wojciechów (las).

W 2 przyp. l. m. rzeczowników żeńskich na a i nijakich na e: broda - bród [...] pole - pól i t. d.

u w końcówkach mają w II. przyp. l. p. r. m. rzeczowniki [...] umysłowe, nazwy pojęć oderwanych, jak np. umysłu, rozumu, talentu, przypadku, gniewu, żalu itp.

W II. p. l. p. i l. mn. rzecz. r. ż. na ja mają końcówki ji: tej kolonji i tych kolonji itd.