Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek trzeci fleksja, = celownik

Język: polski

Cytaty

Rzeczowniki cudzoziemskie, jakkolwiek w przypadku I, liczby pojedynczéj zakończone, skoro mają przypadek II, liczby pojedynczéj: na a, u, przypadek III, liczby pojedynczéj na: owi, są rodzaju męskiego.

Przypadek 3 L. P. R. M. D. I. Ten przypadek kończy się zwykle na: owi, w niektórych przez skrócenie: owi na u.

Trzeci przypadek, kładzie się na pytanie: komu? czemu? Przez trzeci przypadek wyrażamy taką osobę lub rzecz, której czynność czyja przynosi korzyść lub szkodę. Trzeciego przypadka wymagają takie czasowniki przechodnie i nieprzechodnie, które wyrażają czynność mogącą się komu obrócić na korzyść lub niekorzyść czyli szkodę, jak: dać, pomagać, prać, wziąć, dogryźć, niedać, dokuczyć, poświęcić i poświęcić się, podlegać, służyć, towarzyszyć, pozwolić, życzyć, zapobiegać, naigrawać, urągać, grozić, szkodzić, itp. np. Bóg dał człowiekowi rozum i wolę. Pomagaj każdemu, nie szkódź nikomu. Nawet nieprzyjacielowi źle życzyć nie powinniśmy. Zawczasu złemu zapobiegać trzeba. Rodzicom podróżującym towarzyszyły dzieci. Nieprzyjaciel zagrażał miastu.

Nazwisko Woltera było przez długie lata w ustach szerokich warstw społeczeństwa, Rousseau natomiast znany był tylko licznym zresztą jednostkom, które nad to używał y nawet więcej języka francuskiego, niźli polskiego; zresztą trudność deklinacyi, zwłaszcza w 3. i 7. przyp. była tu także niezawodnie ważnym czynnikiem: można się spotkać z formami „Russa" lub „Russem", ale nikt nie powie a zwłaszcza nie napisze: „Ruśsie" lub "w Ruśsie".