Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek trzeci fleksja, = celownik

Język: polski

Cytaty

3ci Przypadek kończy się pospolicie na owi, np. kapitan, kapitanowi.

3ci przypadek kończy się zawszę na om, np. kapitanom, mowom, i t. d.

W tym wzorze, w trzecim i 7mym przyp. liczby mn zachodzi zamiana głosek.

A. Przed rząd wyrazów rozumiemy pewne prawidła, częścią z rozumu samego wypływające, częścią przez zwyczaj narodowy ustanowione, aby po pewnych wyrazach tych a nie innych przypadków używać, np. słowo kochać, rządzi we wszystkich językach czwartym przypadkiem, np. kochać ojca i matkę, bo po tym słowie rozum naturalny każe koniecznie kłaśdź pytanie: kogo albo co? na które to pytanie 4ty przyp. używa się; gdy zaś słowo spotkać już, np. w polskim 4tym, a w niemieckim 3cim przypadkiem rządzi, ponieważ tu polski zwyczaj narodowy ustanowił pytanie kogo? spotkać, a niemiecki zaś pytanie komu? spotkać, na które to pytanie trzeci przypadek używa się.

Podobno dla zakończenia tego na éj, jest także e ściśnione, w drugim i trzecim przypadku na rodzaj żeński wszystkich przymiotników, zaimków i imiesłowów [...]

Tak np. w języku łacińskim, rzeczowniki mają w niektórych formach na 3ci przypadek liczby mnogiéj jedno tylko rodzajowe zakończenie: hortis, herbis, ovis [...].

Rzeczowniki cudzoziemskie, jakkolwiek w przypadku I, liczby pojedynczéj zakończone, skoro mają przypadek II, liczby pojedynczéj: na a, u, przypadek III, liczby pojedynczéj na: owi, są rodzaju męskiego.

Przypadek 3 L. P. R. M. D. I. Ten przypadek kończy się zwykle na: owi, w niektórych przez skrócenie: owi na u.