Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Szum/1809
Dokładna nauka języka i stylu polskiego w dwóch częściach. Część pierwsza
Porównaj z innymi dziełami
Dekker i Kompania, Poznań 1809, jęz. polski strona w kompendium Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego
Cytaty według działów 1303 cytaty
- Przedmowa 14 cytatów [7]–[10]
- Rejestr treści gramatyki [11]–[22]
- Wstęp 61 cytatów 1–5
- Część pierwsza prawideł gramatycznych albo początkowania 178 cytatów 6–29
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia 587 cytatów 30–142
- Część trzecia prawideł gramatycznych, szykownia 93 cytaty 143–164
- Część czwarta prawideł gramatycznych, wyrazotwornia 32 cytaty 165–175
- Przypisy do Gramatyki polskiej 85 cytatów 175–184
- Deklamatoryka 37 cytatów 185–224
- Dodatek pierwszy 225–228
- Dodatek drugi 6 cytatów 228–229
- Dodatek trzeci 210 cytatów 229–232
Hasła
- abecadło
- abecadło polskie
- Abl. | A. łac.
- Acc. | A. łac.
- accentus (diakryt) łac.
- activium łac.
- adjectivum łac.
- adverbialis łac.
- adverbium łac.
- adversativae | adversativus łac.
- akcent cienki
- akcent gruby
- akcent prawolewy
- akcenta | akcent (diakryt)
- akcentować (o wymowie)
- akcentowanie (o wymowie)
- akcentowany
- alfabetyczny
- allegoria
- anthithesis gr., łac.
- apostrophus (figura) łac.
- assyndeton łac.
- bierne znaczenie
- brzmieć
- brzmieć osobno
- casus łac.
- causales | causalis łac.
- collectiva | collectivus łac.
- comma łac.
- comparabilia łac.
- comparatio (stopniowanie) łac.
- comparatio (porównanie) łac.
- comparativus łac.
- concessivae | concessivus łac.
- conclusivae | conclusivus łac.
- conditionales | conditionalis łac.
- conjugatio łac.
- conjunctio (spójnik) łac.
- conjunctionis nota łac.
- conjunctivus | modus conjunctivus | coniunctivus łac.
- consonans | consonantes łac.
- constructio łac.
- constructio concordiae łac.
- constructio ordinis | constructio ordinis. łac.
- constructio regiminis łac.
- continuativae | continuativus łac.
- contraste fr.
- copula (łącznik) łac.
- copulativae | copulativus łac.
- cudze wyrazy (przytoczenie)
- cudzoziemczyzna (postać gramatyczna)
- cudzysłów
- czas
- czas nieosobisty
- czas przeszły | czas prz | czas przeszł. | przeszły (praeteritum, czasy przeszłe)
- czas przeszły częstotliwy
- czas przeszły dokonany
- czas przeszły jednotliwy
- czas przeszły nieosobisty
- czas przyszły | przyszły (futurum)
- czas przyszły bez rodzajów
- czas przyszły z rodzajami
- czas teraźniejszy | czas teraźń. | czasu teraź. | czas terazniejszy | teraźniejszy (praesens)
- czas zaprzeszły | zaprzeszły
- czasowanie (koniugacja)
- czasowanie bierne
- czasowanie foremne
- czasowanie nieforemne
- czasowanie półforemne
- część mowy
- część myśli
- część zdania
- część zdania domyślna
- czwarta forma czasowania
- czynnik (czasownik)
- czytanie
- Dat. | D. łac.
- declinatio łac.
- defectiva | defectivus łac.
- deklamator
- deklamatoryka
- deklamować
- deklamowanie
- deminutiva pol., łac.
- deminutiva | diminutivum łac.
- demonstrativa łac.
- derivativa łac.
- derivativa | derivativus łac.
- derivativus łac.
- disjunctivae | disjunctivus łac.
- distributivus łac.
- dobra polszczyzna
- dobra wymowa
- dodanie
- dodatnia (dodanie głosek, przyrostków)
- dodawać się
- dodawanie syllab
- druga forma czasowania | forma IIga | IIga forma | druga forma | forma druga
- druga osoba | 2ga osoba
- drugi przypadek | 2gi przyp. | 2gi przypadek | przypadek 2gi | 2gi przypad. | drugi przyp. (fleksja, = dopełniacz)
- duch języka
- duch języka polskiego
- duo puncta łac.
- dwogłos
- dwogłos cienki rozłączny
- dwogłos gruby rozłączny
- dwogłoska | dwógłoska
- dwókropek
- dwóznaczności
- dwóznaczny
- dyftonges | dyftongus pol., łac.
- dzielić
- dźwięk (wrażenie słuchowe)
- é kreskowane | kreskowane é | kreskowane e
- elipsis łac.
- emphasis gr., łac.
- etymologia (dział gramatyki o częściach mowy)
- excepcyja
- exceptio łac.
- exceptivae | exceptivus łac.
- exceptivus łac.
- excerptum łac.
- explanativae | explanativus łac.
- explanativus łac.
- falsa łac.
- fałszywa polszczyzna
- figura (forma, postać) łac.
- figura grammaticalis
- figura grammatyczna
- foremnie (odmieniać)
- foremnie stopniować się
- forma (deklinacja)
- forma bierna
- forma czasowania
- forma łamana
- forma niełamana
- forma półregularna
- forma przypadkowania
- formatio generis łac.
- formatio modorum
- formatio numeri łac.
- formatio personarum łac.
- formować nieforemnie
- formować się | formować
- formowanie
- fractiones łac.
- frequentativus łac.
- futurum łac.
- gardło
- Gen. | G. | genitivus łac.
- genus łac.
- genus commune (rodzaj) łac.
- genus foemininum łac.
- genus masculinum łac.
- genus neutrum łac.
- giest | giesty
- głos (dźwięk mowy)
- głos (wrażenie słuchowe dźwięku)
- głos (głoska)
- głos cienki (głoska)
- głos pojedyńczy
- głos rozłączny
- głos średnio twardy pojedyńczy
- głos twardy złożony
- głos złożony
- głoska (litera)
- głoska | głoski polskie | polskie głoski (znak alfabetu)
- głoska nosowa
- głoska pojedyńcza
- głoska twarda rozłączna
- głoska twardo złożona
- głoska zamienna
- głoska zamienna niepewna
- głoski (dźwięk mowy)
- głoski zamienne pewne
- głosowy polski język
- głosy miękkie pojedyńcze
- głosy miękkie złożone
- głosy polskie
- głosy twarde
- głosy twardo złożone | głos twardo złożony
- głosy zupełniotwarde pojedyńcze
- głosy zupełniotwarde złożone
- głównik | głownik (podmiot)
- gradatio (figura) łac.
- grammatyczne porządkowanie
- grammatycznie
- grammatyka (wiedza o języku)
- hieroglify
- hyperbola (figura)
- imiesłowy nieodmienne
- imiesłów
- imiesłów bierny | imiesłowy bierne | bierny imiesłów
- imiesłów czynny
- imiesłów na ąc
- imiesłów na ący
- imiesłów na wszy
- imiesłów przeszły
- imiesłów teraźniejszy
- imię (nazwa, część mowy)
- imię dwuprzypadkowe | dwóprzypadkowy
- imię dwuprzypadkowne
- imię liczbowe
- imię ludzkie | imię ludźkie
- imię miejscowe
- imię narodowe
- imię nieforemne | imiona nieforemne
- imię ogólne | imię ogolne
- imię osoby męskiej
- imię osób płci męzkiej
- imię pierwotne
- imię pochodne | pochodny
- imię powszechne
- imię proste | prosty
- imię przymiotne
- imię przymiotu (rzeczownik)
- imię rzeczowne
- imię rzeczy | imiona rzeczy
- imię rzeczy żywotnych
- imię szczególne
- imię właściwe (nazwa własna)
- imię zdrobniałe | zdrobniały
- imię złożone | złożony
- imię zwierząt
- imiona familijne
- imiona miast
- imiona nieodmienne
- *imiona nieprzypadkowne
- imiona rzeczy nieżywotnych
- imiona ułomkowe | ułomkowe imiona | ułomkowy
- imiona wyobrażeń rozumowych
- imiona żeńskie
- imperativus | tryb rozkazujący łac.
- imperfecta | verbum imperfectum łac.
- imperfectum łac.
- incertes łac.
- indeclinabilia łac.
- indicativus | modus indicativus łac.
- infinitivus | modus infinitivus łac.
- interjectio (wykrzyknik) łac.
- interrogationis nota | Interrogationis nota łac.
- interrogativa łac.
- inversio łac.
- ironia łac.
- jednogłosność
- *jednosyllabne słowo | słowo jednosyllabne
- język
- język (narząd)
- język giestowy
- język głosowy | głosowy język
- kłaść | kłaść się
- koniec okresu
- koniec wiersza
- kończyć | kończyć się
- kreska (diakryt)
- kreska gruba
- kreskować się | kreskować
- kreskowane a | a kreskowane
- kreskowanie
- kropka (znak interp.)
- krótka syllaba
- liczba
- liczba mnoga | l. m. | l m. | liczba mnog. | liczb. mn. | liczba moga | l. mnoga
- liczba pojed. | l. pl. | l. pojed. | liczba pojedyncza | L.p
- liczbowanie
- licznik
- licznik niepewny
- licznik pierwotny rzeczowny
- licznik podzielny | podzielny
- licznik porządkowy | porządkowy
- licznik rozmaicie złożony
- licznik ułomkowy
- licznik zbiorowy rzeczowny
- licznik złożony
- liczniki pierwotne przymiotne
- liczniki przysłówkowe | przysłówkowy
- liczniki stosónkowe przymiotne | stosunkowy
- liczniki zbiorowe
- litera (znak alfabetu)
- Loc. | L. łac.
- logika
- łaciński | łaciński język
- łącznik (dywiz, pauza)
- łączyć się
- makaronizm łaciński | makaronizm
- małe abecadło
- media nota łac.
- metafora gr.
- metonimia
- miękka głoska | głoska miękka
- miękka wymowa
- miękkie głosy | głos miękki
- miękko wymawiać | miękko wymówić się
- migi
- mina
- modus łac.
- mowa | mówa (przemowa (retoryka))
- mowa ludźka
- mowa niewiązana
- mowa pisana
- mowa ustna
- mówa żywa
- mówić
- myśl (zdanie)
- myśl zupełna
- naiveté fr.
- narząd mowny, narządy mowne
- nasalis łac.
- następująca samogłoska
- nawias
- nazwisko (antroponim)
- nazwisko (nazwa)
- nieforemnie stopniować się
- niewińnia
- niezwyczajnie stopniować się
- nieżywotne imię
- Nom. | N. | nominativus łac.
- nomen łac.
- nomen numerale łac.
- nomina appellativa łac.
- nomina composita | złożony łac.
- nomina propria łac.
- nomina simplicia | simplex łac.
- nos
- nota (znamię)
- nowy wyraz | wyraz nowy
- nótniki
- numeralia cardinalia adjectiva łac.
- numeralia cardinalia Substantiva łac.
- numeralia collectiva łac.
- numeralia indeterminativa łac.
- numeralia ordinalia | ordinalis łac.
- numeralia proportionalia adjectiva | proportionalis łac.
- numeros łac.
- numerus pluralis łac.
- numerus singularis łac.
- obcy język
- obcy wyraz
- objectum łac.
- odcinek
- oddzielać się | oddzielać
- oddzielanie syllab
- odłączać
- odmiana (słów, wyrazów)
- odmiana grammatyczna
- odmieńnia
- odsyłacz
- odwrótnia
- ojczysty język
- okres
- omyłka gramatyczna
- opowiednik
- ortografia polska (zasady pisowni)
- ortographia łac.
- osoba (gramatyczna)
- osoba żeńska
- osobno wymawiać się | osobno wymawiać
- osobowanie
- ostania syllaba | ostatnia syllaba
- ostatnia głoska
- ostatnia samogłoska
- ostatnia syllaba
- parenthesis (nota ortographica) gr., łac.
- pars orationis łac.
- participium | participia łac.
- particulae | particula łac.
- passivum | participium passivum łac.
- pausa (w mowie) pol., łac.
- pauza (w mowie)
- pauzować
- perfectum łac.
- perfectum | verbum perfectum łac.
- period (zdanie złożone, wypowiedź)
- personae łac.
- personalia łac.
- personificatio łac.
- personifikacja
- piąta forma czasowania | Vta forma czasowania
- pierwotnik
- pierwsza forma czasowania | pierwsza forma | forma Iwsza | Iwsza forma | forma pierwsza | 1wsza forma
- pierwsza osoba | 1wsza osoba
- pierwsza syllaba
- pisać
- pisanie
- pismo
- pisowni prawidła
- pisownia
- pisownia polska
- pluralia łac.
- pluralis tantum pol., łac.
- plusquamperfectum łac.
- płeć
- pobratymski język
- pochlebnia
- pochodzący z
- pochodzić od ... | pochodzić od
- początek okresu
- początkownia
- podobieństwo
- podobnia
- podwyżnia
- poetyczne porządkowanie
- poetyka
- poezja
- pojedyncza głoska | głoska pojedyncza (litera pojedyncza)
- polski język | język polski | polski
- poprzedzająca samogłoska
- poprzedzająca spółgłoska
- poprzedzająca syllaba
- porównia
- porządek wyrazów | porządek (szyk)
- porządkowanie (szyk)
- posiłkować
- positivus łac.
- possessiva łac.
- postać grammatyczna
- postpositivae łac.
- potoczna rozmowa
- powieść
- powszechna grammatyka | grammatyka powszechna
- półforemnie stopniować się
- praedicatum łac.
- praepositio łac.
- praepositivae łac.
- praesens łac.
- praesens | tempus praesens łac.
- praeteritum łac.
- praeteritum frequentativum łac.
- praeteritum impersonale łac.
- praeteritum plurale łac.
- prawdziwa polszczyzna
- prawdziwie polski wyraz | wyraz prawdziwie polski
- prawidła | prawidło
- prawidło grammatyczne | prawidła grammatyczne
- prawidło krasomówskie
- prawidło pisowne
- prawidło porządkowania wyrazów
- prawidło retoryczne
- preteritum | praeteritum | praeteritus łac.
- preteritum singulare łac.
- primitiva | primitivus łac.
- pronomen łac.
- prowincjalizm
- prowincjalizm krakowski
- prowincjalizm litewski
- prowincjalizm mazowiecki
- prowincjalizm śląski
- proza
- prozaika
- przecinek
- przeciwnia
- przedimek (przyimek)
- przedimek przedłużony
- przedimek skrócony
- przedmiotnik
- przedobraznia
- przedosobnia
- przedostatnia samogłoska
- przedostatnia syllaba | sylaba przedostatnia | syllaba przedostatnia | przedostatnie syllaby
- przekładać
- przemównia
- przenośnia (każda figura retoryczna)
- przepolszczyć
- przesadnia
- przestanki | przestanek (w mowie, mowy)
- przyimek
- przyimek (sufiks)
- przyjąć wyraz
- przyjęty
- przyjęty wyraz | wyraz przyjęty
- przyjmować
- przymiotnik
- przymiotnik stopniowny
- przyp. 1. | przypadek pierwszy | przypadek Iwszy | przyp. 1wszy | 1wszy przypadek | przypadek 1y | przyp. I. | I wszy przyp. | 1wszy przyp. | pierwszy przypadek (fleksja, = mianownik)
- przypadek (fleksja)
- przypadkować | się przypadkować | przypadkować się
- przypadkować się nieregularnie
- przypadkowanie
- przyrostek (afiks, partykuła)
- przyrostek (partykuła)
- przysłówek | przysłowek
- przysłówek oznaczający ilość
- przysłówek stopniowny
- punctum (punkt, kropka, znak) łac.
- punkt (znak interpunkcyjny)
- puńkcik | punkcïk
- pytanie (o zdaniu)
- pytannik | ?
- regula łac.
- regularis łac.
- regularna forma | forma regularna
- regularnie
- relativa | pronomen relativum | odzowny łac.
- retoryczne porządkowanie
- rodz. n. | rodzaj nijaki | rodz. nijaki | nijaki rodzaj
- rodz. ż. | r. ż. | rodzaj żeński | rodz. żeński | rodzaj żeńsk. | rodz ż. | rodz. żeńsk. | żeński rodzaj
- rodzaj (gramatyczny)
- rodzaj (naturalny)
- rodzaj męzki | rodz. męzki | rodz. m. | r.m. | męźki rodzaj
- rodzaj wspólny
- rodzajować
- rodzajowanie
- rozłącznik
- rząd imiesłowów
- rząd imion liczbowych
- rząd liczników
- rząd przedimków
- rząd przymiotników
- rząd przysłówków
- rząd rzeczowników
- rząd spojników
- rząd wykrzykników
- rząd wyrazów
- rząd zaimków
- rządzenie słów
- rządzić
- rzecz nieżywotna
- rzeczownik
- rzeczownik domyślny
- rzeczownik słowowy
- rzeczownik wyraźny
- rzeczowniki męskie
- samogłoska | samogłoski (głoska)
- samogłoski czyste
- samogłoski długie
- samogłoski krótkie
- samogłoski nosowe | samogłoska nosowa | nosowy
- samogłoski otwarte
- samogłoski ściśnione
- schodzić się
- sens (znaczenie)
- się czasować | się czasuje
- się odmieniać | odmieniać się
- się składać
- się szykować | szykować
- się zgadzać | zgadzać się
- signum (znak ogólnie) łac.
- signum disjunctionis łac.
- simplicitas łac.
- singularia | verbum singulare łac.
- singularis tantum pol., łac.
- składanie wyrazów
- składnia (o tworzeniu wyrazów)
- skrócić
- słowa ułomne
- słownik (leksykon)
- słowo (wyraz)
- słowo | słowa (czasownik)
- słowo bezokoliczne
- słowo bierne
- słowo cudze (cytat)
- słowo częstotliwe | słowo częst. | słowo częstotl. | częstotliwy | słowa częstotliwe
- słowo częstotliwe drugie
- słowo częstotliwe pierwsze
- słowo czynne | czynny
- słowo dokonane | dokonane słowo
- słowo dokonanoczęstotliwe
- słowo fałszywe | słowo dokonane fałszywe | słowo fałszywe dokonane
- słowo fałszywie dokonanoczęstotliwe
- słowo foremne | foremne słowo | słowa foremne | foremny (czasownik)
- słowo foremne wielosyllabne
- słowo jednotliwe | jednotliwe słowo | słowa jednotliwe
- słowo jednotliwe niedokonane
- słowo niedokonane | niedokonane słowo
- słowo niedokonanoczęstotliwe
- słowo nieforemne | słowa nieforemne
- słowo nieosobiste | nieosobisty
- słowo niezłożone
- słowo nijakie
- słowo okoliczne
- słowo pierwotne | pierwotny (czasownik)
- słowo pochotne (czasownik)
- słowo posiłkowe
- słowo półforemne | słowo połforemne | pułforemne slowa
- słowo prawdziwe | słowo dokonane prawdziwe | słowo jednotliwe dokonane prawdziwe | słowo jednotliwe prawdziwe dokonane | słowa prawdziwe dokonane | słowo prawdziwie dokonane
- słowo prawdziwie dokonanoczęstotliwe
- słowo proste (czasownik)
- słowo słożone | słowo złożone (czasownik złożony, derywowany)
- słowo ułomkowe
- słowo zaimkowe | zaimkowe słowo
- spajać
- spojnik
- spojnik kończący | konczący
- spojnik przeciwnicy | przeciwniczy
- spojnik przyciągający | przeciągający
- spojnik przyczynny | przyczynny
- spojnik warunkowy | warunkowy
- spojnik wyjątkowy | wyjątkowy
- spojnik wykładny | wykładny
- spojnik zezwolczy | zezwolczy
- sposob mówienia
- sposób oznajmujący
- spójnik początkowy
- spójnik rozłączny | rozłączny
- spójnik środkowy
- spójnik złączny | złączny
- spółgłoska (głoska)
- spółgłoski miękkie
- spółgłoski miękkie kreślone pojedyncze
- spółgłoski miękkie niekreślone
- spółgłoski średnio twarde niezłożone
- spółgłoski średniotwarde
- spółgłoski zupełnie twarde niezłożone
- sprzeciwnia
- stopień
- stopień drugi (o przymiotnikach)
- stopień najwyższy
- stopień niski
- stopień wyższy | wyższy stopień
- stopniować | stopniować się
- stopniowanie (przymiotników, przysłówków)
- stopniowanie foremne
- stopniowanie nieforemne
- stopniowanie niezwyczajne
- stopniowanie półforemne
- stosowniki
- strofa
- styl
- subjectum łac.
- substantivum | substantiva łac.
- substantivum verbale łac.
- superlativus łac.
- syllaba (głoski, litery)
- syllaba długa
- syllaba obca
- syllaba wypuszczona
- syllabizować
- synekdocha
- synonimika
- syntaxis łac.
- szczególna grammatyka
- sztuka pisania (piśmienność)
- sztuka pisania poetyczna
- sztuka pisania prozaiczna
- szykowanie
- szykownia
- szykownia rządu
- ściągać się (o związkach syntaktycznych)
- ściągnięty
- ściśnie wymówić
- średnik | srednik
- średniotwarda głoska
- środek okresu
- tempora łac.
- teoria języka
- ton
- ton niski
- ton pytający
- tryb
- tryb bezokoliczny | bezokoliczny tryb
- tryb bezokoliczny jednosyllabny
- tryb bezokoliczny wielosyllabny
- tryb łączący | tryb oznajmujący | łączący
- tryb oznajmujący | tryb oznajm. | oznajmujący tryb
- tryb rozkazujący | tryb rozk. | rozkazujący
- trybowanie
- tryftonges | triftongus pol., łac.
- trzecia forma czasowania | trzecia forma | forma IIIcia | IIIcia forma
- trzecia osoba | 3cia osoba
- trzygłos
- trzygłoska
- twardo wymówić się
- tworzenie wyrazów | tworzenie | utworzenie
- uformowanie
- uformowany
- umiejętność języka (sprawność językowa)
- umiejętność języka najwyższa | najwyższa umiejętność języka
- umiejętność języka niska
- umiejętność języka wyższa | wyższa umiejętność języka
- urodzić się
- usta
- utworzony
- utworzony wyraz
- używać | używać się
- używać się przenośnie
- używanie
- verba activa | activus łac.
- verba defectiva łac.
- verba relativa | verbum relativum łac.
- verbum (czasownik) łac.
- verbum finitum łac.
- verbum impersonale | verba impersonalia | impersonalis łac.
- veritabilia łac.
- visio (figura)
- Voc. | V. łac.
- vocales | vocalis łac.
- wargi
- widnia
- wielka głoska
- wielka litera
- wielkie abecadło
- wielo- syllabne słowo | wiellosylabne słowo
- właściwość języka
- wrzutnia
- wyimek
- wyjątek
- wykrzyknienie
- wykrzyknik (część mowy)
- wymagać
- wymawiać | się wymawiać | wymówić
- wymawiać długo | długo wymawiać | długo się wymawiać
- wymawiać się krótko | krótko wymawiać | krótko się wymawiać
- wymawiać się otwarto
- wymawiać się przez nos
- wymawiać się ściśnienie | wymawiać ściśnienie | ściśnienie wymawiać się
- wymawianie
- wymowa (artykulacja)
- wymowa polska
- wyobrażenia
- wyprowadzony
- wypustnik
- wyraz
- wyraz bliskoznaczny
- wyraz cudzoziemski
- wyraz dawny
- wyraz grammatyczny
- wyraz jednosylabny | jednosyllabny wyraz | wyraz jednosyllabny
- wyraz liczbowy
- wyraz liczebny
- wyraz nowo utworzony
- wyraz ojczysty
- wyraz pierwotny
- wyraz pochodny
- wyraz rządzący
- wyraz rządzony
- wyraz słowiański
- wyraz wielosylabny | wielosyllabny wyraz
- wyraz zbiorowy | wyrazy zbiorowe | zbiorowy
- wyrazorodztwo
- wyrazotwornia
- wyrazotworstwo
- wyrazy pojedyncze | pojedynczy wyraz
- wyrazy synonimiczne
- wyraźna wymowa
- wyrażać
- wyrzucać się
- wyrzutnia (w wyrazie)
- wyrzutnia (figura stylu)
- wysoki ton
- wznośnik
- wzory (paradygmat)
- wzory przypadkowania | wzory (paradygmat)
- wzór czwarty (deklinacja)
- wzór czwarty (koniugacja)
- wzór drugi (koniugacja)
- wzór dwunasty (koniugacja)
- wzór dziesiąty (koniugacja)
- wzór dziewiąty (koniugacja)
- wzór jedenasty (koniugacja)
- wzór ósmy (koniugacja)
- wzór piąty (deklinacja)
- wzór piąty (koniugacja)
- wzór pierwszy (deklinacja)
- wzór pierwszy (koniugacja)
- wzór siódmy (deklinacja)
- wzór siódmy (koniugacja)
- wzór szósty (deklinacja)
- wzór szósty (koniugacja)
- wzór trzeci (koniugacja)
- wzór trzynasty (koniugacja)
- za długo się wymawiać
- zaczynać
- zaginione słowo
- zaimek | zaimki
- zaimek dzierżawczy
- zaimek odzwony | odzowny
- zaimki niepewne
- zaimki osobiste
- zaimki pokazujące
- zaimki pytające | zaimek pytający
- zakończenie
- zakończenie (formant)
- zakończenie polskie
- zakończenie trybu bezokolicznego
- zamiana głosek
- zamiana grammatyczna
- zamiana syllab
- zamieniać się | zamieniać... na...
- zamieńnia (wymiana głoskowa, wyrazowa)
- zamieńnia (wymiana wyrazów)
- zasada
- zbiórnia
- zęby
- zgoda | zgoda wyrazów
- zła polszczyzna
- złączenie syllab
- złącznia
- złącznik (łącznik)
- złożenie (wyraz złożony)
- znaczenie
- znaczyć
- znak (językowy)
- znak (ideogram)
- znak ortograficzny
- znak pisarski
- znak pisowny
- znak pytania
- znak wypuszczenia
- znaki (diakryt)
- znaki | znak (litera)
- zupełnie twarda głoska pojedyncza | głoska zupełnie twarda pojedyncza
- zupełnie twarde złożone głosy
- zwierzęce imię
- zwyczaj narodowy
- źrodłosłów (pochodzenie; dział nauki o pochodzeniu)
- źródło
- źrzodłosłów (wyraz pierwotny)
- 2gi wzór | wzór drugi (deklinacja)
- 3ci Przypadek | 3ci przypadek | trzeci przyp. | trzeci przypadek (fleksja, = celownik)
- 3ci wzór | wzór trzeci (deklinacja)
- 4ty Przypadek | 4ty przypadek | 4ty przyp. | czwarty przypadek (biernik)
- 5ty przyp. | 5ty przypadek | piąty przypadek (wołacz)
- 6ty przypadek | 6ty przyp. | szósty przypadek (fleksja, = narzędnik)
- 7my przyp. | 7my przypadek | siódmy przypadek (miejscownik)
Wykorzystane źródła:
T. Szumski w „Przedmowie” pisze, że korzystał z „Grammatyki dla szkół narodowych” O. Kopczyńskiego, a także z innych publikacji polskich i zagranicznych, ale nie wymienia ich tytułów.