terminów gramatycznych online
przypadek czwarty biernik
Cytaty
Imiona własne Krolestw i Prowincyi kładą się w 4tym przypadku z Przyimkiem en, na przykład; Je demeure en Pologne. Mieszkam w Polszcze.
Accusativus. [Przypadek] 4ty.
Jeżeli zniknienie ściśnionéj samogłoski a z języka, przyniosło uszczerbek jego harmonii; jeżeli po zatraceniu jéj, nie możemy znaczenia niektórych słów rozróżnić, i nie wiémy jak kończyć 4ty przypadek rzeczowników żeńskich: można straty téj żałować, ale zaradzić temu nie jest w naszéj mocy.
Tak np. w języku łacińskim, rzeczowniki mają w niektórych formach na 3ci przypadek liczby mnogiéj jedno tylko rodzajowe zakończenie: hortis, herbis, ovis [...].
4ty przypadek nazywa się: Biernik, a kładzie się na pytanie: kogo? co?.
W języku polskim jest 7 przypadków, podług siedmiu pytań, które są jednakowe na każdy rodzaj i na każdą liczbę. Przypadek 1. Mianujący: Kto? co? 2. Posiadający: do, od kogo? czego? czyj? 3. Dający: Komu? czemu? 4. Ulegający: Kogo? co? 5. Wołacz albo Wołający! 6. Narzędziowy: Kim? czém? z kim? z czém? 7. Przyimkowy: w, na, o, przy, po, Kim? czém?
Rzeczowniki rodz. żeń. z zakończeniem samogłoskowem mają w ogóle w 4-ym przypadku liczby pojedyń. ę.
Przy odmianie rzeczowników nieżywotnych, dla rozróżnienia przypadku 1-go od przyp. 4-go, trzeba dodawać, w myśli chociaż, słowo nijakie w przyp. l-szym, a słowa czynne w przyp. 4-tym.
Całkowita deklinacya rzeczownika ojciec tak się nam przedstawi:
W liczbie pojedyńczéj:
Przypadek 1: (kto?) ojciec [...]
,, [przypadek] 4: (kogo?) ojca [...].
Mamy przyimki, rządzące przypadkiem II-gim, są także takie, które rządzą III-cim, IV-tym, VI-tym, albo VII-ym.
Rzeczownik złożony z przymiotnika stojącego w I-szym przypadku i z rzeczownika, odmienia się w obu częściach składowych wedle właściwych im prawideł; np. I i IV przyp. Krasnystaw (miasto w Lubelskiem), ma: II p. Krasnego|stawu, IIIp. Krasnemu|stawowi, V p. Krasny|stawie! VI p. Krasnym|stawem, VII p. w Krasnym|stawie.
Błędnie używają niektórzy go zamiast je, w IV-ym przypadku liczby pojedyńczéj na rodz. nijaki.
Przypadek 4-ty jest równy przypadkowi pierwszemu, na prz.: vejo o homem – widzę człowieka; chama as filhas – zawołaj córki!
Przypadki 1-y, 4-y i 5-y nie mają przyimków, n. p. Deus (Bóg), ó Deus (o Boże).